EN YÜCE MECLİS

Sözlükte kökanlamı “doldurmak” olan mele’ kelimesi, “ileri gelenler,eşraftan olanlar, sözü dinlenir saygın kimseler topluluğu” anlamlarındakullanılmaktadır. Kur’an-ı Kerim bazıkavimlerin ileri gelenlerinden, yöneticilerinden söz ederken mele’ kavramınıkullanır. Kur’an’da bir de “mele-i a’lâ” dan söz edilmektedir. “Enyüce meclis” anlamına gelen bu kavram Kur’anda iki ayette yer almıştır: Birincisi: SaffatSuresi’nde, dünya semasının yıldız süsleriyle bezenip donatıldığı, inatçı veasi her türlü şeytandan korunduğu belirtildikten sonra, 8. Ayette: “Onlar (şeytanlar),Mele-i A’lâ'ya kulak verip, olup bitenleri asla dinleyemezler. Dinlemeyekalkışsalar her yönden sürülüp atılırlar.” Buyrulmuştur. Şeytanların,Mele-i A’la’daki konuşmaları gizlice dinlemeye teşebbüs ettikleri, bilgikaçırmak istedikleri, ancak bunu başaramadan oradan kovuldukları ayettenanlaşılmaktadır. Diğer ayet ise, SâdSuresinde geçmektedir. “Büyük bir haber”den bahisle, peygamber (ASV)’a hitaben:“(De ki) Mele-i A’lâ tartışıp dururken, benim hiçbir bilgim yoktu”buyurmuştur. Sözü edilen “büyük haber” hakkında açık bir bilgi verilmemekleberaber, sonraki ayetlerde “Hz. Âdem (AS)’ın yaratılması” konusu olduğuanlaşılıyor. Başta Tirmizî olmak üzere birçok hadis kaynaklarında yer alanhadis-i şerif’te, mele-i A’la’da tartışılan konuların, dereceler ve kefaretlerhakkında olduğu belirtilmiştir. İbni Abbas (RA)’dan rivayet edilen hadis-işerifte şöyle buyrulmuştur: “Rabbim bana “EyMuhammed!” buyruğuyla seslendi. “BuyurRabbim, emrindeyim.” dedim. Buyurdu ki: “Mele-i A’la hangi konudatartışır?” Dedim ki: “Dereceler ve keffaretler hakkında ve cemaategitmek, soğuk zamanlarda abdesti tam almak, namazdan sonra namazı beklemek.Bunları sürekli yapan kişiler iyi yaşar, iyi ölür. Günahı konusunda daanasından doğduğu günkü gibi olur.” (Tirmizi, Tefsir, 3234.) “Hikmetli(hükmedilmiş) işlerin hepsi, o gecede ayırt edilir.”(Duhan, 4) ayetinde hikmetli işlerin belirlenmesine Mele-i Ala’nın dakatıldığına işaret edildiği görüşü de bildirilmiştir. Mele-i A’la, kimiâlimlere göre meleklerin ileri gelenlerinden, kimisine göre Arş-ı A’la’da bulunanmeleklerden ve kimi âlimlere göre de meleklerden, peygamberlerin ruhlarından veAllah’ın rızasını kazanmış salih kulların ruhlarından oluşan bir yüce topluluktur.Mele-i A’la’da meleklerin yer aldığında ittifak edilmiştir. Ancak,peygamberlerin ve salih kulların ruhaniyetlerinin de bu kutsi kurulda yeraldığı ihtilaflıdır. Bunu savunan âlimler görüşlerini hadis rivayetlerinedayandırmışlardır. Genel kabul, meleklerle birlikte insanlardan dapeygamberlerin ve salih kulların ruhlarının bu yüce meclise katıldıklarıyönündedir. Hatta yöremizde din hocaları için kullanılan “mele” tabiri, Mele-iA’la’nın üyesi olmaya dair bir temenniden dolayı söylenen bir kavramdır. Vefatetmiş Müslümanlar için kullanılan “merhum” tabiri de buna benzer. Çünkü ölen kimseninrahmete ya da azaba eriştiği insanlarca bilinmez. Ama Müslüman için “rahmetli”veya “merhum” tabiri kullanılması, rahmete kavuşmasına yönelik bir husn-ü zanve hüsn-ü niyetle bir duadır. Aynı şekilde “mele” tabiri de, dini bilen ve dinhizmetinde gayret sarf eden kimselere Mele-i A’lâ’ya katılmasına yönelik birtemenni, hüsn-ü zan ve iyi niyetle söylenen dua hükmündedir. Mele-i A’la mensuplarıtoplanır, dünyadaki hayatın gidişatı, Allah’ın dinine, emir ve yasaklarınaitaat konularında müzakereler, zikir, tesbih ve sohbetler yaparlar. Onlarınoluşturduğu manevi hava Allah’ın dilemesiyle yeryüzündeki insanlarahissettirilir, iyilikler konusunda teşvik ve eğilim oluşturur. Yeryüzüsakinlerince kutsi ve güzel sözler, ibadet ve iyilikler çoğalır hayırlı Salih amellerartarsa, Mele-i A’la, Allah’tan insanlara merhamet etmesini dua ederler.İnsanlar kötülükleri, küfür sözlerini ve şerri arttırırlarsa, bu durumda Mele-iA’la, Cenab-ı Hak’tan rahmet hazinelerinin kapılarını kapatmasını niyazederler. Böyle olunca da insanlar arasında bunalım, huzursuzluk, sıkıntı vedarlıklar çoğalmaya başlar. Bazen olur ki hayvanlar, bitkiler bile insanlarınişledikleri günahlardan zarar görür. Peygamber (ASV) denizin dibindekibalıkların bile günahkâr ve zalimlerden şikâyet ettiklerini bildirmiştir.