URFA (YÖRESEL) YEMEKLERİ

Eğitim ve Öğretim işleri ile ziyadesiyle meşgul birarkadaşım Urfa yöresel yemeklerinin kaybolmaması adına bu yemeklerin kursunuverebilmek amacıyla bir “modül” oluşturulması çerçevesinde Urfa’nın yemekkültürü ve yöresel yemeklerin tarifleri konusunda bir dosya hazırlamamı istedi.Ben de Onu kıramadım ve biraz detaylı bir araştırma yapmak istedim. Her nekadar konuyla alakalı daha önceden hazırladığım çalışmalarım var ise de, İstedimki Urfa yöresel yemeklerinin tariflerini, bu yemeklerin pratiğini defalarcayapmış olan insanlardan almış olayım. Bu amaçla Bazı Urfalı arkadaşların Altmışbeş- Yetmiş yaşın üzerinde olan anneleri ile görüşüp bu yemeklerin yapılışınıve tarifini almak istedim. Ancak amacıma ulaşamadım, zira Onlardan pek tatminedici bilgiler çıkmadı. Genellikle artık bu yemeklerin yapılmıyor olması vebuna dayalı olarak da bu yemeklerin yapılışının unutulmaya yüz tutması veunutulması “eskiden çok yapardık ama şimdi artık çocuklarımız yemiyor” gibi ifadeleresığınılarak anlatıldı. Bunun üzerine internetten ve kitaplardan detaylıaraştırma içine girdim. Bu konuda değişik platformlarda “Yapılmasa da bu yemeklerUrfa yemek kültürünün zenginliğini gösterir.” Gibi savunmalara rastlamakmümkündür. Evet, doğrudur geçmişte böyle bir zenginlik yaşanmış ise bu gün debunun devam ettirilmesi gerekir. Bu tür savunmalara karşı bende şunu söylerim: “Bir insanın çokelbiseleri var olduğunu düşünelim. Bu elbiseleri gar dolaplarda saklayıpistimal etmez ve hep paspal kıyafetlerle dolaşırsa o gar dolaplar dolusuelbiselerinin varlığı hiç hükmündedir. Aynen bunun gibi sadece geçmişte,tarihte yemeklerin çokluğu ve sofranın zenginliği eğer bu gün yaşanmıyor ve buzenginlik üç beş tane fırın yemeğine mahkum edilmiş ise burada bir sorun vardemektir.” Çok önemli bir geçmişesahip bir kültürü yaşatmamak ve bu gün dar kalıpların içerisine sokmak akılkarı değildir. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve birçok medeniyetin izleriniyemeklerinde taşımış bir kültürün bu gün yaşatılmamasından mütelsilen her kessorumludur. Zaman zaman gençlerle yemek üzerine yaptığım sohbetlerde anlıyorumki, “döner” veya “hamburger” gibi “ucube” gıdalarla beslenen bu gençlerin babalarıve dedelerinin de “fırın yemekleri” ile veya “döner” gibi gıdalar ile beslenmişolduklarını zannediyorlar. Şanlıurfa yemek kültürü içerisinde yer alan Boranı, Lılıkı köfte, Döğmeç, Kenger aşı, Yarpuz ekşisi,Çağla aşı, Büşürük Çorbası,Müceddelelı bulgur aşı,Mumbar, Müftahı TasKebabı,Saca Bastı, Bamya Aşı gibi “yöresel ev Yemekleri”nin artık yapılmıyor olması veya azyapılıyor olmasının en temel sebebi kolay yemeklerin tercih edilmesidir. Gün geçtikçe insanların yemek yapma konularındaharcadıkları zaman ve çabaların azaldığını görmekteyiz. Yemek yapma konusundakolaya kaçmak, tencere yemeklerinin yapılmayıp fırın yemeklerinin ekseriyetleyapılması gibi bir durum oluşturmaktadır. Eskiden günlerinin önemli birbölümünü evde yemek yapmakla geçiren ev hanımları dahi artık tencere yemekleriyerine fırın yemeklerini tercih etmektedirler. Bu durumun en önemlisebeplerinden biri kolay hazırlanmasıdır. Lahmacun, tepsi kebabı gibi yemeklerçoğunlukla kasap tarafından hazırlanmaktadır. Bir diğer önemli sebep ise,fırında pişirilmesinden dolayı evde tüp gaz, doğalgaz, elektrik vb. herhangi, bir enerjininkullanılmaması dolayısıyla ekonomik oluşudur. Yemeklerin fırın tarafındanpişirilmesinden dolayı da yemek kültürü içinde var olan yemekler sadece sözdekalmaktadır. Özellikle çocuklar ve gençler birçok yemek hakkında bilgi sahibideğildir. Ayda yılda bir kez yapıldığından dolayı da o yemeklerin lezzetlerine,aromalarına karşı yabancı kalmakta ve sevmemektedirler. Boranı, Lılıkı köfte,Döğmeç, Kenger aşı, Yarpuz ekşisi, Çağla aşı gibi daha bir çok sayılabilecekhem lezzetli hem de faydalı yemeklerin yaşatılması gerekir. Ayrıca fırın yemekleri, döner. Kebapvb. yemekler genellikle dürüm şeklinde yendiğinden dolayı fazla ekmektüketimine sebep olmaktadır. Fazla ekmek tüketimi ile birlikte zaten yağlı olanyemek tüketimi de aşırı kilo alma (obezite) gibi durumları oluşturmaktadır. Şanlıurfa yöreselyemeklerinin kaybolmaması adına bu yemeklerin kursunu verebilmek amacıyla birmodül oluşturulması çerçevesinde Urfa’nın yemek kültürü ve yöresel yemeklerintarifleri konusunda bir dosya hazırlayıp arkadaşıma sundum. Çalışmalarınamaçlanan hedef doğrultusunda gerçekleşmesi ümidi içerisindeyim. eskidenyaşanan güzelliklerin kaybolmaması ve bugün yaşanan “sentetik” hayatın kısmende olsa doğal bir seyre girmesine vesile olması dileğiyle… Afiyette kalın