Nezaket ve Kalabalık

Hz Aişe annemiz anlatıyor: “Bir adam,Resulullah (ASV)'ın huzuruna girmek için izin istemişti. Resulullah (ASV)uzaktan onu görünce: "Aşiretin ne kötü kardeşidir ve ne kötüoğludur!" buyurdu. Gelen adamın aşireti içindeki en kötü adam olduğunubildirdi. Ama adam girince ona iyi davrandı, yumuşak sözle hitap etti. Adam birsüre sonra oradan gidince: "Ey Allah'ın Resulü! Adamın sesini işitinceşöyle şöyle söyledin. Sonra yüzüne karşı iltifat ettin, güzel karşıladın, iyidavrandın" dedim. Resulullah (ASV) şu cevabı verdi: "Ey Aişe! Benine zaman kaba buldun? Kıyamet günü, Allah’ın yanında mevki yönünden insanlarınen kötüsü, kabalığından korkarak insanların kendisini terk ettiğikimsedir." (Buhari, Edeb 38, 48) Ünlü muhaddis Kadı İyaz’ın bildirdiğinegöre, Resulullah (ASV)’ın“Aşiretin ne kötü bir oğludur!” dediği şahısMüslüman olduğunu açıkladığı halde gerçekte Müslüman olmayan Uyeyne binHısn’dır. İnsanlar onu bilsin diye haber vermiştir. Hz Ebubekir’in halifeliğidöneminde dinden çıkmış ve mürtedlerle yapılan Yemame savaşında esir olarak elegeçirilmiştir. Buhadis-i şerif tüm insanlar için, özellikle lider konumunda bulunan kimseleriçin nezaket dersi vermektedir. Nezaketin olmadığı yerde kabalık vardır.İnsanın ruhunu sıkan, rahatsız edici, hoşlanılmayan her söz, tavır ve davranışkabadır. Kabalığın bir derece ilerisi hakarettir. İslam nezaket dinidir, her türlü kabatutum ve davranışı yasaklamıştır. Allah adına tüm insanlığa model olarakgönderilen peygamberimiz ASV nezaketin en güzel örneğini göstermiştir.İnsanlarla ilişkilerinde gösterdiği zarafet ve incelik, gönüllerde tahtkurmasını sağlamıştır. Unutulmamalıdır kinezaket, değer vermektir; değerliolan değer verir. Kabalık, değer vermemektir; değersiz olanlar kaba davranır. Düşünün, Abdullah bin Ümm-i Mektumhazretlerine karşı peygamber (ASV)’ın yüzünü ekşitmesi bile Abese suresininindirilmesine sebep olmuş ve peygamberimiz bu tavrından dolayı Allah tarafındanuyarılmıştır. Kaba dahi sayılmayan hafifçe hoşnudsuzluk kokan bu davranışıkabul etmeyen Allah, daha ağır kabalıkları nasıl kabul eder? Peygamberimiz (ASV)’ın erişilmeznezaketini göstermesi bakımından bir örnek daha vermek istiyoruz. Peygamber(ASV) öylesine candan ve sevgili bir liderdir ki insanlar rahatlıkla yanınagelir, saatlerce kalır, sohbet eder, yemek zamanında da çekinmeden yemekleriniyerlerdi. Hatta yemek vakitlerinde davet edilmeden de gelirlerdi. Peygamberimiz(ASV)’a rahatsızlık verdikleri halde, onları uyarmaktan utanmıştır, hiç kimseyehiçbir şey dememiştir. Ancak Allah peygamberini rahatsız bu durumu Ahzab, 53.Ayeti ayet nazil ederek bildirmiş müminleri uyarmıştır: “Ey iman edenler! Bundan sonrapeygamberin evlerine yemeğe dâvet olunmadıkça vakitli-vakitsiz girmeyin. Dâvetedildiğiniz zaman girin. Yemeği yiyince de hemen dağılın, söze sohbete dalıpkalmayın. Çünkü bu hâliniz Peygamber'i üzüyor, o da size bir şey söylemektenutanıyor. Allah ise gerçeği açıklamaktan çekinmez.” Günümüzdeki basit bir elçinin insanlarakarşı gururunu ve kaba tutumunu, bir de Kâinatın sultanı Allah’ın elçisininnezaket ve utangaçlığını düşünün… Bazı kimseler, karşısındaki şahsı rencideedici, kaba sözlerle kırıcı bir tutum içine giriyorlar, sonra da “Ben yüzünesöylerim, gıybet olmasın!” diyerek güya gıybetten kaçındıklarınıdüşünüyorlar. Hâlbuki bu yaptıkları daAllah’ın yasakladığı, kalp kıran kaba davranışlardandır. Gıybetten kaçayımderken en az onun kadar vahim başka bir günaha girmiş oluyorlar. Dikkatedilirse peygamberimiz (ASV) gelen şahsın kötü bir kimse olduğunu bilmeleriiçin yanındakileri bilgilendirmiştir. Ancak söz konusu bu şahıs gelince denezaket ve iyi karşılamadan da geri durmamıştır. Hadisin verdiği önemli bir ders deyöneticiler, liderlerle ilgilidir. Amirlerin, liderlerin emirleri altınabulunan kimselere iyi davranmalarını en küçük kabalıktan bile kaçınmalarınıders vermektedir. Biramirden, emri altındakiler kaçıyorsa onda bir sorun var demektir. Peygamberimiz(ASV) efendimizden hiç kimse değil kaçmak, herkes ona kaçıyordu, onasığınıyordu. Bu itibarla Peygamber (ASV)’ı rehber edindiğini söyleyen amirlerinkendilerinden kaçılmaması konusunda duyarlı olmalıdırlar. İnsanlar, kendileriniyönetenlerle rahatlıkla görüşebilmeli, her derdini dile getirebilmelidir.Yöneticiler, halkalarına en içten ortamı sağlamalıdırlar. “Kıyamet günü,Allah’ın yanında mevki yönünden insanların en kötüsü, kabalığından korkarakinsanların kendisini terk ettiği kimsedir." Kutsi uyarıyı prensipedinmelidirler.