NAMAZDAKİ İNCELİKLER

İnsansürekli tekrar ettiği bir şeyi alışkanlık haline getirir. İlkin irade ilebaşlar, zamanla alışkanlık irade dışında da gerçekleşir. Oysa ibadettealışkanlık ve adet değil, irade ve niyet esastır. İbadetin sonuna kadarfarkındalığı sürdürmek gerekir. Sürekli aynı tekrarlar bu farkındalığaengeldir. Bu nedenle namazın muhtelif aşamalarında bazı özel kutsi kelime veişaretler konulmuştur.Bunların yapılması sünnet, terki ise mekruhtur. Namazınsonuna kadar farkındalığı ve dikkati hedefleyen “niyet”in bir nevi yardımcılarıve furuatı durumundadırlar. Böylece iradesizce bir alışkanlık olarak yapılmasınıönler, dikkat ve ciddiyeti arttırır. Teşehhüdsırasında “illallah” derken sağ elin şehadet parmağını kaldırmak. Tahiyyatduası ezberlendiği için namaz oturuşunda da dil alışkanlığı olarak okunupdikkat dağılabilir. Kişi, farkında olmadan okuyup bitirebilir. Bunu önlemekiçin “illallah” derken parmağı kaldırmak sünnet olmuştur. Bunun bilincindeolarak parmağını kaldıracağı kelimeye gelmeyi takip edeceği için dikkat içindeolur. İkirekâttan sonra oturuş ve bu teşehhütte Âl için salâvat okumayıp son oturuştakiteşehhütte okumak. Secdedeayak parmak uçlarını yere dayayıp ayakları dikmek, secdeden oturuşta sağ ayağıdik tutup sol ayağı yatık tutmak da dikkat içeren hususlardır. Yinesecdede alınla birlikte burnun da yere değmesinde titizlik göstermek deciddiyeti ifade eder. Farzınilk iki rekâtındazamm-ı sure okuyup son iki rekâtta okumamak. Namazınfarzlarından olan ruku’ ve secdelerde belirtilen inceliklere dikkat etmek.Örneğin ruku’da ellerini iki dizi üzerine koyarak, eğilmeye hassasiyetle riayetetmeyi sağlar.Ruku’dan kalkarken “semiallahu limen hamideh” kutsicümlesini söylemek,ruku’dan tam olarak doğrulmayı sağlar. Çünkü ruk’dandoğrulup az bir süre doğrulmuş halde durmak da namazdaki dikkati temin eder.Bunu sağlamak için de bu kutsi cümleyi söylemek gerekir. Namazdakiinceliklere dikkat edilmezse, alışkanlıktan gelen bir gaflet ve yanılma meydanagelir, farkındalık zedelenebilir. Bizzat Allah’a muhatab olunan ve O’nunhuzuruna çıkılan bu ibadeti ciddiyetle yerine getirmek gerekir. Bunun için deciddiyeti bozucu hal ve hareketlerden sakınmak esastır. Sürekli namazdayanılmak, gafletle namaz kılmak elbette ciddiyetle bağdaşmaz. Namazdakigaflet, zamanla “namazdan gaflet”e yol açabilir. Yani namazdaki gafletinsıklığı ve fazlalığı, git gide namaza önem vermemeye, ciddiye almamaya sebepolur. Bu durum da namazı ihmal etmeye ve aksatmaya yol açar. Önemsizleşen birşey de terke maruzdur. Önceleri namaza önem verip sonradan terk edenlerin çoğu,namazdaki gafletin namazdan gaflete dönüşmesi sonucu olarak bu durumadüşmüşlerdir. Kur’an-ı Kerim Maun Suresinde, namazdan gafletin vahametineişaret etmek üzere: “Namaz kılıp da namazlarından gafil olanlara yazıklarolsun!” buyurmuştur. Ayette yazıklar olsun şeklinde tercüme edilen “veylün”kelimesi kimi müfessirlere göre cehennemde azabı dehşetli bir bir vadininadıdır. Buna göre namazlarından gafil olanların sonuçta namazı ihmalettiklerinden Veyl vadisine atılacaklardır Sonu“Veyl” olan bir akıbetten kurtulmak için namazı dikkat ve titizlik içindeyerine getirmek gerekir. Namaz ciddiyetini bozmamak için de namazdaki dikkatarttırıcı işaret ve okuyuşlara önem verilmelidir. Unutulmamalıdır ki bazı büyüktaşları, altına konulan küçük taşlar dengede tutar. “Bu küçük taşın ne önemivar?” deyip çıkarılsa, o koca taş durdurulamayacak ve yuvarlanacaktır.