DELİLİĞE ÖVGÜ

Günahlara kapalı, tacizlerden uzak yaşamak yıllardırhayalini kurduğum daha doğrusu kurguladığım gözde bir yaşam biçimi. Kendinedönmek, özüyle yüzleşmek. Yaşadığını sahiden duyumsamak için böyle bir yaşambiçimi kaçınılmaz. İnsan kullukta derinleşince diğer melekeleri inanılmazderecede bir hassasiyet, bir duyarlılık kazanıyor. Mistiklerin tertemiz doğasıfilozofların karışık, karmaşık ve bulanık aklından daha ziyade sevimli, dahaziyade tatminkar. Bir Pascal, bir Kant, bir Descartes;Gazzali ve İbn-iArabi’ye nispetle emekleyen tufeyli birer çocuk. İnancın cazibesi her türlüdüşüncel irtifanın ötesinde sarsılmaz bir asalete sahip.Neyzen Tevfik’inkötümserliği inancın eşiğine adım atamayıştan kaynaklanıyordu. SamihaAyverdi’nin kıvancı serapa inancın eseriydi. “Candide”, çelişkiler içerisinde bocalayan, gideceğiistikameti bir türlü tayin edemeyen, hangi inanç sisteminde karar kılacağınıkestiremeyen bir zavallıydı. Hakikatte Volter namuslu bir zekaya sahipti ancakdoymak bilmeyen iştahı onu kuşkuculuğun yavuz bir savunucusu konumuna getirdi.Tolstoy gibi. Alain ünlü “Söyleşi”lerinde Tolstoy’a tek satırlık bir yerayırmamıştı nedense. Böylesi bir düşünce ve edebiyat devinin hazretin gözündenkaçmış olması çok tuhaf!Dostoyevski’nin kahramanları yaşamın bütünüyle kendisi.Dimitri hayatın diyeti, Alyoşa öte hayatın kendisi,İvan ise çelişkininkendisiydi. Bizim irfani geleneğimiz Alyoş’larla lebalep. Bizde İvan’larTanzimat’tan sonra çıktı ortaya. Namık Kemal’ler, Ziya Paşa’lar, BeşirFuat’lar, Abdullah Cevdet’ler, Celal Nuri’ler… Tefekkür semasının yıldızları hep dindar. Ateizm düşünselasalete ters bir akım. Hayat üzerinde melankoliye kaçmadan derinlemesinedüşünen bir zihnin, ateizmi kabul edebilmesi imkansız değilse de ona yakın birşey. Yaşamın realist yüzü ve insanın selim doğası bu akımı dışlar.RichardDawskin yanılıyor,gerçekte Tanrı Yanılgısı yok,Ateizm Yanılgısı var.Tanzimat’labirlikte düşünce dünyamız ateizme daha doğrusu nihilizme doğru tedrici birkayma gösterdiğinden kıvamını ve kalitesini yitirdi. Batılı dimağın son irtifa seviyesi: cinnet. Erasmus, yıllaröncesinden “Deliliğe Övgü”ler dizmişti zaten. Yaşlı küremizin son zamanlardaalmış olduğu acip, garip ve absürd görünüm bu cinnet geçiren kafanın eseriydi.Tagorveya Gandi görebilseydi bu mide bulandırıcı manzarayı ne derlerdiacaba?Mekanik kafanın gelebileceği son nokta: makine.Varoluşçulara kızmayalüzum yok, onlar bu manzaranın yalın ve yorumsuz bir fotoğrafını çekiyorlardısadece.Camu’nun tuttuğu ayna hepsinden daha şeffaf, daha berrak, daha dürüstçeydi.Sartre ve Marcusse bir parmak geride duruyorlardı ona göre. Edebiyat yerini sinemaya bıraktı, şiir sekerat (ölüm)döşeğinde, edebi ürünlerin değeri beyaz perdeye aktarılabilme kabiliyetiyleölçülüyor. Fantazya yükselen biricik değer. Don Brow bu ihtiyacı karşıladığıiçin meşhur ve popüler. Da Vinci Şifresi, Yüzüklerin Efendisi, HenreyPotterbirer sanal, birer fantezi, birer yalan. Hakikat bıktırınca yalanatevessül ediyor insanlık.Tarihin her çağında muhayyel bir sfenks popüler. BununNeolitik dönemdeki (yazı öncesi)en anlamlı örneği Urfamızdaki Göbekli Tepe veKarahan Tepe. Paganizm (putperestlik) bitmedi aslında, değişik görünümleraltında hala sürdürüyor varlığını. Değişen sadece ritüeller. Kapitalist dünyanın tek geçer akçesi değer değil, fiyat. Kişilerfert değil birey; insan değil beşer. Pragma, Amerika’nın değil sadece bütünülkelerin belirleyici vasfı artık. Dünya heterojenliğini kaybediyor, yanizenginliğini, renkliliğini, çeşitliliğini ve demokratlığını. Giderekhomojenleşiyor. Tek-tip, kaba, barbar ve otoriter.