MIRRA FİNCANI, BOSTANA, SALATA TABAĞI VE HİJYEN

İnsan yaşamının heraşamasında ve her anında olduğu gibi beslenmesinde de temizlik esastır. Hemen hergün görsel ve yazılı medyada, okullarda, camilerde ve hemen her platformdadetaylarıyla önemine değinilen bir konu olmasına rağmen maalesef gerekenhassasiyetin gösterilmemesi birçok sıkıntıyı beraberinde getirmektedir. Bununnedeni ise önemi anlatılan sağlığa uygunluk konusunun anlaşılamamasıdır diyedüşünüyorum. Zira insanların birçoğu besin maddeleri için temizlik veya hijyendeyince yüzeysel bir temizlik algılamaktadır. Oysa her geçen gün insansağlığını tehdit eden ve hijyenin ihmalinden kaynaklanan risk unsurlarıartmaktadır. Bu durum asla göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur. Gelenekselleşen bazıdurum ve davranışların toplumun büyük bir bölümü tarafından kabul görmesiyiyeceklerin ve dolayısıyla sağlıklı yaşamın doğru algılanmasında önemli birengel oluşturmaktadır. Mesela taziyelerde dağıtılan “mırra” adı verilen acıkahvenin durumu gibi. Sabahtan akşama kadar yüzlerce kişinin aynı fincan ile (ikiveya en fazla üç fincan ile) dağıtılan acı kahve içmesi geleneği sağlığa uygunbir durum değildir. İnsanların ağız ve ağız ifrazatı yolu ile birbirinebulaştırdığı birçok hastalık vardır. Bazı geleneklerin sürdürülebilmesi ancakgünümüzün eksileri ve artıları doğrultusunda yeniden revize edilereksürdürülebilir bir hale getirilebilir. Mesela "mırra geleneği" günümüzde ancak bir kullanımlık kağıtfincanlar ile sürdürülebilir diye düşünüyorum. Bukonuda önemli sayılan bir diğer konu da özellikle de lokanta gibi yemek yenilenmekanlarda gerekli hassasiyetlerin gösterilmeyişidir. Oldukça lüks sayılan vebirinci sınıf lokanta olarak hizmet veren bazı kuruluşlarda dahi bu türaksaklıklar ile karşılaşmak mümkündür. Mesela iki üç kişi bir masada oturupyemek yerken yemek ile birlikte verilen salata, lebeniye, ezme veya bostana gibi yiyeceklerin ortak olarak birtabakta geldiğini görürsünüz. Masada oturan herkes aynı tabağa kaşığınıuzatacak, ağzına götürecek ve tekrar aynı tabağa daldırarak tekrar ağzınagötürecek. Bu olayı şöyle dramatize etmek mümkündür. Diyelim ki o masadaoturanlardan biri “Allah muhafaza” ama son derece tehlikeli ve bulaşıcı olan birhastalık etkeni taşıyor ise, ağzına kaşığını götürdüğünde ağzının içindekitükürük içerisinde bulunana hastalık etkeninin kaşığına yapışması ve tekrar kaşığınıezme, lebeniye veya tabağına daldırması ile o hastalık etkenini tabağın içinebırakması ve masada bulunan hastalığı olmayan bir diğer kişinin de aynı tabağakaşığını daldırması sonucu o hastalık etkenini kendi vücuduna alması ihtimalioluşmuş olur. Bu durumda eğer her kesin tabağı ayrı olmuş olsa idi böyle birsıkıntının yaşanması ihtimali oluşmazdı. Uzmanlar virüs, bakterigibi etkenlerin neden olduğu bulaşıcı hastalıkların aynı tabaktan yemek yemeyolu ile salgınlara neden olabildiği yönünde görüş bildirmektedirler. ÖzellikleAnadolu’nun birçok yöresinde Düğün, sünnet merasimlerinde ikramların aynıtabakta sunulması eski bir gelenektir. Eskiden olmayan bazı risklerin bu günvar olması, ikramların günümüz şartlarına uygun bir şekilde, insan sağlığınazarar vermeyecek tarzda sunulması için her kesin gerekli hassasiyeti göstermesigerekir. Bu amaçla, tek kişiye özel ikramların yapılması daha sağlıklı olur.zira son dönemde toplum nüfusuyla orantılı olarak belli hastalıkların daarttığı bilinen bir gerçektir. Mesela, yapılan araştırmalara göre her yüzkişiden beşinin Hepatit B taşıyıcısı olduğunun anlaşıldığı uzmanların özellikledeğindiği konuların başında gelmektedir. Taziye düğün davet gibitoplu yemek yenilen durumlarda mutlaka bireysel porsiyonların ayarlanması, suiçin tek kullanımlık bardakların kullanılması veya her kese bir bardakverilmesi, lokantalarda verilen salata bostana gibi yiyeceklerin de mutlaka birkişilik ayrı kaplarda verilmesi sağlıklı bir yaşamın ve dolayısıyla da çağdaş,medeni bir yaşamın gerekliliğidir ve önemsenmelidir. Her fert bu konuda gerekenhassasiyeti gösterdiği takdirde kısa sürede bir çok olumsuzluğun ortadan kalkmasısöz konusu olabilir. Mesela lokantada iki üç kişiye aynı tabakta bostana veyasalata gibi bir yiyecek sunulduğunda bunun sakıncalı olabileceği ve birerkişilik ikramların yapılabilmesinin daha iyi olacağının mümkün değilse de buyiyeceklerin bu şekilde istenmememsi nazik bir dil ile işletmenin yetkililerinebildirildiği takdirde önlem alınacağı kanaatindeyim.Kanuni Sultan Süleyman'ındediği gibi, "Halk içindemuteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihandabir nefes sıhhat gibi..." Afiyette kalın [email protected] .