Hepimiz toplumun bizlere biçtiği rolleri oynamaya çalışıyoruz aslında..
Hayat sahnesinde, kimimiz öğretmen, kimimiz doktor, kimimiz çiftçi, kimimiz işçi gibi roller üstleniyoruz. Bu roller, bize kim olduğumuzu, ne yapmamız gerektiğini söylüyor. Peki, bu roller bizi gerçekten tanımlıyor mu? Yoksa içimizdeki insanı unutmamıza mı neden oluyor?
Geçenlerde Philip Zimbardo'nun "Stanford Hapishane Deneyi"ni okuyunca gözlerimin önüne yaşadığımız toplumun kısa bir özeti gibi geldi. Deney kısaca; Gönüllüler, bir anda gardiyan ya da mahkum olunca, rollerinin gerektirdiği davranış kalıplarına o kadar çabuk uyum sağlıyorlar ki, deney sadece altı günde durdurulmak zorunda kalıyor. Gardiyanlar, kısa sürede zalim birer otorite figürüne dönüşürken, mahkumlar ise çaresiz ve boyun eğmiş bir hal alıyor.
Bizim coğrafyamızda da bu durum çokça yaşanıyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, feodal yapılar ve aşiret ilişkileri, insanların hayatını şekillendiriyor. Toplumsal statüsü değişenler veya Gücü ele geçirenler hemen zayıfları ezmeye başlıyor. Bu durum, siyasi hayata da yansıyor. Toplumun bireyi tanımlamaları sonucu kendi çıkarları yerine, bağlı oldukları aşiretlerin veya siyasi liderlerin çıkarlarını düşünüyor.
Feodalite nin güçlü olduğu toplumlarda güç ilişkileri, rol ve beklentiler, yüzyıllardır süregelen gelenekler ve sosyal yapılar tarafından şekilleniyor. Feodal kalıntıların günümüzdeki yansımaları, bölgenin gelişmesini engelleyen en önemli sorunların başında duruyor.
Bu feodal yapının en büyük tehlikesi, bireylerin kendi düşüncelerini ve yeteneklerini bastırması büyük sorun olarak önümüzde duruyor.
Toplumsal rol gereği Köylü, Ağa'nın tarlasını sürmeye, çoban, Ağa'nın koyunlarını gütmeye mahkum ediliyor. Kız çocukları, erken yaşta evlendiriliyor ve eğitimden uzaklaştırılıyor. Bu durum, hem bireysel potansiyelin heba olmasına hem de bölgenin kalkınmasının önüne geçiyor.
Unutmayalım ki, herkesin eşit haklara sahip olduğu ve kendi geleceğini şekillendirme özgürlüğüne sahip olduğu bir toplum, ancak bu sayede gelişmesi mümkün olabilir.
0 Yorum