Tarih boyunca, büyük katliamların sorumluluğu tek bir kişiye atfedilmiştir. Hitler, Saddam, Stalin, Pol Pot gibi isimler, milyonlarca insanın ölümünden sorumlu tutulmuştur. Fakat bu bakış açısı, sorunun özünü göz ardı etmektedir. Gerçekte, bir katliamın gerçekleşmesinde tek bir kişi değil, bir dizi aktör rol oynar.
Bu yazıda, katliamların sorumluluğunu sadece emir veren kişilere yüklemenin yanlış olduğun, Asıl suçluların, emri uygulayanlar ve bu zulmü sessizlikle onaylayanlar olduğunu göreceğiz.
Emir ve Eylem Arasındaki İnce Çizgi
Bir katliamın gerçekleşmesi için üç unsur gereklidir: emir, eylem ve sessizlik. Emir, katliamın tetikleyicisidir. Eylem ise emrin uygulanmasıdır. Sessizlik ise katliama karşı tepki gösterilmemesidir.
Emri veren kişi, katliamın sorumluluğunun en büyük kısmını taşır. Fakat emri uygulayan kişi de masum değildir. Asker, emir aldığında düşünmeden uygulayabilir mi? Yoksa vicdanı devreye girip emri reddetme cesaretini gösterebilir mi?
Tarih bize, vicdanlarının sesini susturup masumları katleden askerlerin hikayelerini de anlatıyor. Bu askerler, emri uyguladıkları için katliamın ortakları haline gelmektedirler.
Sessizliğin Suçluluğu
Katliamların gerçekleşmesinde en büyük rolü oynayan unsur ise sessizliktir. Katliama karşı sessiz kalanlar, zulmü onaylamış ve katliamın gerçekleşmesine katkıda bulunmuşlardır.
Sessizliğin birçok sebebi olabilir. Korku, duyarsızlık, çıkarcılık... Fakat sebep ne olursa olsun, sonuç aynıdır: Katliamın meşrulaştırılması ve sorumluların korunması.
Padişah ve Köpeği: Bir Analogy
Siyasetname'de geçen "Padişahtan korkmayın, köpeğinden korkun" sözü, bu gerçeği çok güzel özetlemektedir. Padişah, emri veren kişidir. Köpek ise emri uygulayan kişidir. Padişah, emri verdiğinde ısırmaz. Asıl ısıran, emri uygulayan köpektir.
Katliamların sorumluluğunu sadece emir veren kişilere yüklemek, sorunun özünü göz ardı etmektir. Asıl suçlular, emri uygulayanlar ve bu zulmü sessizlikle onaylayanlardır.
Sonuç
Katliamlar, tek bir kişinin değil, bir sistemin ürünüdür. Bu sistemin işleyişini anlamak için, sadece emir veren kişilere değil, emri uygulayanlara ve sessiz kalanlara da bakmamız gerekir.
Vesselam..
0 Yorum