KURBAN

Kurban Hz. İbrahim'in başlattığı bir gelenek. Hz. İbrahim'den önce erkek evlatlar kurban ediliyormuş Hz. İbrahim bu kötü ve vahşi geleneği ortadan kaldırmış deniliyor. Ama bunu diyen Kur'an değil, bazı rivayetler. Kuran'da ne Hz. İbrahim'den önce erkek evlat kurban edildiği ne de Hz. İbrahim'le birlikte bu kötü ve vahşi uygulamanın kaldırıldığı hakkında herhangi bir bilgi yok. Aksine Hz. İbrahim rüyasına sadık kaldığı için Allah tarafından güzel bir koç ile mükafatlandırılıyor. Kurban edilmek istenen bize göre Hz. İsmail, Yahudilere göre Hz. İshak. Bu husus Kur'an'a göre yine meçhul çünkü Kur'an herhangi bir isim zikretmiyor.   Her şey Hz. İbrahim'in gördüğü bir rüya üzerine başlıyor. Allah rüyada vahyediyor Hz. İbrahim'e. Dini açıdan bakınca normal bir durum, bilimsel açıdan bakınca patolojik bir durum. Ve kimi bilimsel yorumlara göre Hz. İbrahim tarihsel bir kişilik değil, mitolojik bir figür. Elbetteki bu konuda referans kaynağımız bilim değil, din. Bazen düşünüyorum Hz. İbrahim oğlunu gerçekten kurban etseydi günümüze kadar durum nasıl olurdu? Modernist alimlerden dört kuş kıssasını rasyonalize ettikleri gibi bu kıssayı da rasyonalize eden var mıdır, bilmiyorum.   Hz. İbrahim'in oğlunu kurban etmeden önce yaşadığı derin psikolojiyi Kierkegaard "Korku ve Titreme" isimli eserinde anlatır. Bizde böyle bir eser henüz kaleme alınmadı diyor, eski Diyanet İşleri Başkanı sayın Mehmet Görmez. Ve kanaatimce yanılıyor. Çünkü hem işin felsefesini hem de Hz. İbrahim'in yaşadığı halet-i ruhiyeyi "Hac" isimli kitabında en iyi anlatan merhum Ali Şeriati. Ali Şeriatı öylesine heyecanlı bir üslûpla anlatır ki sizi olayın içine çeker, olayı size yaşattırır ve böylece Hz. İbrahim'in geçirdiği imtihanı iliklerinize kadar hissedersiniz.   "İbrahim İle Buluşma" isimli dilimize tercüme edilen ve aynı konuyu işleyen başka bir kitabı daha var. Sanırım mütercim Hüseyin Hatemi idi. Aynı ustalığı bu eserde de sergiler Şeriati. Mehmet Görmez hocanın mezkûr kitaplardan haberi yok mu acaba? Gerçi Ali Şeriati'nin İslam Sosyolojisi, Hubut ve Yalnızlık Sözleri dışında te'lif eseri yok. Piyasadaki dilimize tercüme edilen hemen hemen bütün eserleri Hüseyniye-i İrşatta yaptığı konuşmalardan derlenmiştir.   Kurban kurbiyyet demek, Allah'a yakınlaşmak demek. Kurban ibadetinin asıl amacı kan dökmek değil, Allah'ın rızasını kazanmak. Ama nedense yaşanan umumî manzara sade bir et ziyafetinden ibaret gibi. İşi kotarmak için yapılan 'sembolik' yorumlar kabak tadı veriyor artık. Her zaman ramazan bayramları kurban bayramlarından daha feyizli, daha maneviyatlı geçer benim için. Bayramlarda en büyük farz sevinçtir, sevinmektir deniliyor. Ama nedense durum bende tam aksi. Bayramlarda huzursuz, gergin ve tedirgin olurum genellikle.   Bodrum'da, Çeşme'de çoğu insan tatilde. Ülkedeki bütün oteller, havuzlar ve plajlar tıklım tıklım dolu. Yer bulmak için binlerce insan sırada bekliyor. Ama ağzını açan fakirlikten şikayet ediyor. En çok fakirlikten şikayet edenler fakir olmayanlardır. Dünyanın en zengin insanı olsam bile buralarda tatil yapmayı düşünmem. Belki de bir kültür ve alışkanlık meselesi bu. Merdan Yanardağ birkaç gündür tutuklandı diye arkadaşları günlerdir yeri-göğü inletiyor. Düşünüyorum aynı şey muhafazakar ve dindar birinin başına gelseydi arkasında duracak kimse olur muydu? Dilipak otuz yıldan fazla yazdığı malum gazeteden atıldı, kimseden ses çıkmadı. Hapse atıldaydı durum değişmezdi. Birbirini en erken satanlar ve birbirine hiç sahip çıkmayanlar muhafazakarlar ve dindarlar maalesef!