SÜRÜNEN ŞEHİRLER

Bir şehir eğitimde geri kalmışsa, hangi konuda ileri gidebilir ki? Cehalet en büyük bela. Cehaletten memnuniyet ise püsküllü bela. Dünyanın bu halde olan şehirlerini şöyle bir düşünün! Hepsinin sürüm sürüm sürünmekte olduğunu göreceksiniz. —Ne ticarette ilerleme kat edebilmişler ne de üretimde. —Ne liyakat gözetmişler ne adalet ne de medeniyet. Günü birlik sığ ilişkiler, aşırı dedikodu, açık sözlü olmamak, yalan, iftira, riya, kıskançlık ve alaşağı etmeye çalışmak “sürünen şehir” ahalilerinin ortak özelliklerindendir. *** İşim gereği dünyanın birçok ülkesinde bulundum. Ve her defasında analiz amaçlı uzun gözlemler yapma fırsatım oldu. —Bir şehrin “cehalet kapasitesi” yükseldikçe, gelişmişliğin ve zenginleşmenin ters orantılı olarak düştüğünü gördüm. —Aynı paralelde insan ve hayvan kıymetini de görebilirsiniz. Cehalet arttıkça kıymet azalıyor, cehalet azaldıkça canlılara karşı verilen kıymet de artıyor. —Ahalinin, kent haklarını savunması da benzeş bir algoritmaya sahip. Cehalet arttıkça, kentin hakkını savunanların sayısı da eser miktara düşüyor. Gecekondu artıyor, derme çatma bir altyapı ile enerji kesintileri rutine biniyor. En ufak bir afette bile ölümlerin olması sıradanlaşıyor. Hastaneler hınca hınç dolu oluyor ve her alanda hizmet kalitesi aşırı düşüyor. Yol ve kaldırım işgalleri, gürültü, kirlilik, kontrolsüz gıda satıcıları ve kaçak katlarla “şehir disiplini” namına hiçbir emmare gözükmüyor. —Cehaletin hakim olduğu yerlerde ki ortak yaralardan birisi de yolsuzluk. Özellikle bazı Asya ve Afrika şehirlerinde sıradan bir yönetici; oğlu, kardeşi, yakın çevresiyle birlikte ailece yolsuzluk yapabiliyor. Bundan dolayı “sonradan görme” zıpırlar da çok türüyor. Araba ve ev ihtişamı ile derhal taşkınlıklarını dışa vuruyorlar. —Sürünen şehirlerin yönetecilerinin de ortak özellikleri vardır. En barizi; genellikle çok akıllı ve dirayetli olmamalıdır. Akılsız, ürkek, pespaye görünümlüler getirilir ki rahat kullanılsın. Aileleri de biraz bu yüzden devreye girerler. Bakarlar ki, babayı kullanan kullanana. Biraz da biz kullanalım diyerek onlar da balıklama dalarlar. *** Özetle söyleyecek olursak; Her geri kalmışlığın, her suistimalin, her düzensizliğin, her liyakatsizliğin ve her yolsuzluğun altında, büyük bir cahil kitlenin “dolgu malzemesi” olarak durması vardır. O ahaliler ne zaman ki, cahil olduklarını kabul ederler ve bunu gidermenin yollarını ararlarsa, işte o zaman “kurtuluş umudunun ışığı” ufukta belirir. Aksi taktirde “sürüm sürüm sürünüş” hiç bir zaman son bulmaz. İyi okumalar…