İSLAMLAŞAN BALIKLIGÖL (ATARGATİS DİNİNDEN İSLAMA)

  Memleketi sahiplenip, paylaşanların havanda su döven gündeminden biraz sizleri uzaklaştırıp tarihe bir göz atalım. Selde ev sahipliği yaptığı insanların beceriksizliklerine düçar kalarak sele maruz kalan Balıklıgöl’ümüzün tarihinden bahsedelim.   Atargatis ( M.Ö 1000) ... kuzey Suriye’nin , inancı ve etkileri yunan ve Romalılara kadar yayılmış ünlü tanrıçası.. Mitolojideki ilk deniz kızı figürü.. Aramiler ona ataratha demişler.. Aramiler yani Hz.isa nın dilini konuştuğu halk... Afrodit ve amazon kültünün fikir kaynağı atargatis.. Yunanlılar onu şöyle hikaye ederler : Tanrıça atargatis ölümlü bir çobana aşık olur. Birlikte yaşarlar sonuçta çoban ölür. Atargatis üzüntüsünden kendini göle atar. Göl kendisine kıyamaz ona suda nefes alma yeteneği ve balık kuyruğu bağışlar. Ve onu deniz kızına çevirir. Mitolojik hikaye başka bir versiyonda :, çobana hamile kalan tanrıça ; bu olay duyulunca çobanı öldürür sonrada kendisini suya atar. Buna benzer birkaç hikayenin sonu hep su ve balıkla biter.. Edassa' daki anlatımda ise kendini Balıklıgöle atar Ceylanpınar’daki aynel urus denilen su kaynağından çıkar.. Günümüzde Balıklıgöl civarında eski atargatis tapınağı olduğu varsayılmaktadır.   Samsatlı lucian (M.Ö 125-180) bu din ile ilgili verdiği bilgilerde çeşitli şehirlere yayılmış bu dinin tapınaklarının ortak özelliğinin içi balıklarla dolu yapay veya gerçek göllerdi. Bu göllerdeki balıklar kutsal sayılır yenmezdi. Hatta gösterişli ve renkli olanları mücevherlerle süslenirdi. Bunları ancak din adamları dini bayramlarda yiyebilirdi. Bunları yemeleri karşılığında ise Tanrıçaya minnet borcu olarak erkeklerden seçtiklerini hadım ederek kurban ritüelini gerçekleştirirlerdi. Kurban töreni sırasında müzik çalar dans ederlerdi. Bu tapınakların en meşhuru ve merkezi hieropolis şehri yani şimdiki meşhur Münbiç idi. Diğer önemli merkezler ise ascalon (kudusün batısında antik şehir ) , delos ve darende idi.. Atargatis tapınaklarının diğer bir özelliği ise bu mekanlarda domuz kesilemez yenemezdi. Atargatisin yaşadığı Münbiç de bu dinin en büyük tapınağı mevcuttu. Âmâ maalesef buralarda yaşayanların tarihe olan bakış açısından nasibini alarak şu anda yerinde yeller esmekte... Balığın ve yaşadığı gölün kutsallaştırıldığı pağan din anlayışının ürettiği bu kült hiristiyanlar döneminde de çeşitli renk ve kılıflara girerek Müslümanların Hz.Ömer zamanında Urfayı fethine kadar devam etmiştir. Şehirde İslam egemen toplum oluşturunca paganist Balıklıgöl kültü şekil değiştirmiş Hz.İbrahimin ateşe atılma efsanesine evrilerek kutsal varlığını korumaya devam etmiştir.   Günümüz bilinçli Urfa insanı objeye veya bir canlıya kutsallık atfetmenin putperest kültürünün ürünü olduğunu bilmelerine rağmen Kadim tarih , kültürel ve turizm odaklı bakış açısıyla hikayenin bu şekilde sürüp gitmesine yeşil ışık yakmaya devam etmekteler.