RÜYALARDAKİ HİKMETLER

  Rüya, anlaşılması güç karmaşık bir âlemdir. İslam âlimleri, ayet ve hadisler ışığında rüyaları, Rahmanî, şeytanî ve nefsanî olmak üzere üç kısmada incelemişlerdir. Sadık rüya da denilen Rahmanî rüya, doğru çıkan, sağlam itikada ve salih amellere yönelik insana öğüt verici ilahî mesaj taşıyan rüyalardır. Peygamber (ASV) bu tür rüyalara “mübeşşirât” adını vermiş, nübüvvetin sona ermesinden sonra da mübeşşirâtın devam edeceğini haber vermiştir. (Buhârî, Taʿbîr, 5) Mübeşşirat, müjdeleyici rüyalar demektir.  İlme hayırlı işlemlere ve insanlığa yararlı bilimsel icatlara yönelik rüyalar bu kısımdandır. Âlimlerin ilmi çalışmalarına kapı açan ya dayahut bilim insanlarının insanlık yarına bilimsel ve teknolojik icatlarını akıllarına getiren rüyalar bu türdendir.  Örneğin Bediüzzaman'ın ilmî ve ictimaî birçok tesbitler içeren “rüyada bir hitabe”si mübeşşirâttandır. Keza Elias Howe, dikiş makinası iğnesini gördüğü bir rüya ile yapmıştır. İlk modern atom modelini bulan Niels Bohr da bu buluşunu rüyasında görmüştür. Şeytanın vesvese, korkutma ve kandırma ve telkinleriyle görülen hayali düşler de şeytani rüya türünü oluşturur. Bu tür rüyaların anlatılmasından ve yorumlanmasından kaçınılması Hadis-i şeriflerde tavsiye edilmiştir. Nefsanî rüya ise, nefsin hayal ve kuruntularının, uyku esnasındaki dış etkilerin, mideyi rahatsız eden yiyeceklerin, vücudun rahatsız olduğu çeşitli durumların etkisiyle ve günlük meşgalelere ilişkin görülen rüyalardır. Bunlar hayal ürünü, pek bir anlamı tespit edilemeyen, görünüp kaybolan düşlerdir. Görülen rüyaların çoğu nefsanî bazıları da şeytanî rüyalardır. Kur'an ifadesi ile bunlara "Edğâsu ahlâm" da denir. Hülm ve çoğulu ahlâm, şeytani düşleri ifade eder. Peygamber (ASV) “Rüya Allah’tan, hulm ise şeytandandır.” Buyurmuştur. (Buhârî, Taʿbîr, 3, 4.) İşte, Allah’tan olan rüyalarda mesajlar ve birtakım hikmetler vardır. Rüyalar manevi âlemlere açılmış pencereler durumundadırlar. İnsan rüya yoluyla bu âlemlere kısa gezintiler yapar. Bütün rüyalardaki en temel mesaj, rüyaların ve bu şehadet âleminin (yaşadığımız dünya hayatı) yaratıcısı olan Allah'ın erişilmez gücünü göstermek, anlamakta aciz kalınan akıl almaz harika sanatını zihinlere yerleştirmektir. Düşünebiliyor musunuz, her insan için her uyuduğunda birbirinden farklı, en uzunu dahi çok kısa süre içinde yaşanılan âlemler yaratıyor ve bir anda yok ediyor. Bu benzersiz sanat onun muazzam kudretini açıkça göstermektedir. Tahammülü çok zor gelen bazı kimselerin vefatları, en yakınlara değil de bazı tanıdıklara veya uzak akrabalara rüya yoluyla önceden doğrudan yahut çeşitli işaretlerle gösteriliyor. Böylece onun vefatına bir nevi alıştırma, tahammül ve sabır için hazırlık yapılıyor. Bu da Allah'ın bir rahmetidir. Rüyalar insanların çeşitli hisleriyle, inançlarıyla ve düşünceleri ile de ilişkilidir. “Rüyası en doğru olarak çıkanlarınız, en doğru sözlü olanınızdır.” (Müslim, Rüya, 6) hadis-i şerifi bu duruma işaret etmektedir. Bazı rüyalar, birtakım hislerin ve o hisleri etkileyen düşüncelerin, inançların ürünüdür. Hatta bir kısım rüyaları kişinin yetiştiği kültür, gelenek görenek ve bilgi düzeyi şekillendirir. Bir kısım rüyalar daha önce yaşanmış olaylardan bazı sahneler getirir. Bununla, “Sen unutmuş olabilirsin ama Allah, her şeyi yanında kaydetmekte ve hiçbir şeyi unutmamaktadır.”  mesajını verir. Bazen de geleceği yönelik yıllar sonra yaşanacak bir sahneyi gösterir, “geçmişin geleceğin ve tüm hayatın Allah'ın bilgisinde ve yönetiminde olduğu” mesajını verir. Bazen de aileden hasta birinin vefatı, küçük bir çocuğun, bir arkadaşın, bir komşunun ya da uzak bir akrabanın rüyasında bir mesaj olarak bildirilir. Bu rüyalar süreci ile hem sırr-ı teklif bozulmamış olur, hem de hastanın iyileşmesi konusunda ümitli olan aile bireylerinin ümitlerini kırmadan ve tedirgin etmeden vefata hazırlama ve alıştırma yapılmış olur. Vefattan sonraki süreçte vefat eden kişinin bir kısım halleri rüya yoluyla ailesine, yakınlarına ve dostlarına gösterilir. Bu ise, vefat eden zatın yok olmadığı, halen var olup başka bir âlemde yaşadığı mesajını bildirmiş olur. Bu tür rüyalar, Berzah âlemiyle bir nevi iletişimdir, mevtanın halen yaşadığına dair bir mutluluk verir. Çoğu kez vefat eden şahsın rüya yoluyla gerçeğe uygun ihbarları, Berzah âleminin varlığına bir kanıt olduğu gibi, ölen şahsın buradan çok daha iyi bir âlemde yaşadığına dair ümidi de aile içinde canlı tutmuş olur. Rüyalar her zaman gizemini korumuş ve anlamları merak konusu olmuştur. Rüyadaki işaretlerin çözümüne ve yorumuna “tabir” denir. Peygamberlerin rüyaları ve tabirleri vahiyle olduğu için kesindir, doğruluğunda şüphe yoktur. Ancak diğer insanların rüya yorumları kesinlik ifade etmez, tahminden ibarettir. Haddi zatında rüyayı en doğru yorumlayabilecek olan, rüyayı görenin kendisidir. Çünkü kendi iç dünyasını, çeşitli hal ve özelliklerini, kendisine yönelik gelebilecek mesajın ne olabileceğini ancak kendisi bilir. Rüyanın tabiri için bilgisine güvenilen kimselere başvurulsa da onların yaptığı tabire kesin gözüyle bakılmamalı, tahmin olduğu unutulmamalıdır.