BEŞ ŞAİR

  Elimde "Beş Şair" isimli bir kitap. Yazar Sadettin Kaplan. Kitabı 2006 yılında satın almışım. Okuya okuya yıprattığım ender kitaplardan. Beş şairle ilgili en güzel, en kapsayıcı kitaplardan biri. Üslup akıcı, değerlendirmeler sağlam. Kitapta takdire şayan bir bütünlük, dengelilik ve nesnellik hâkim. Hiçbirine haksızlık yapılmamış, hepsi layık olduğu mevkiye konulmuş. Kim bu beş şair? Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal, Nazım Hikmet, Necip Fazıl. Her biri nevi şahsına münhasır şairler bunlar. Ve her biriyle alakalı onlarca müstakil çalışma var. Tevfik Fikret/Mehmet Akif ile Nazım Hikmet/Necip Fazıl iki zıt kutbu temsil eder. Yahya Kemal arada, arafta biri. Buna Yahya Kemal'in yakın arkadaşı Ahmet Haşim'i ve talebesi Ahmet Hamdi Tanpınar'ı da ilave edebiliriz. Fikret ve Akif karşıtlığı günümüzde devam ediyor hala. Ama çok daha alt seviyede, kalitesiz ve kıvamsız bir şekilde. Mehmet Akif'i en iyi anlatan aynı zamanda Akif'in en yakın dostu olan Hasan Basri Çantay'ın Akifnamesi. Tevfik Fikret hakkında yapılmış en kapsamlı çalışma ("Fikret") Beşir Ayvazoğlu'na ait. Aynı şekilde Yahya Kemal hakkında yapılmış en kapsamlı çalışma ("Bozgunda Fetih Rüyası") yine ona ait. Ama Yahya Kemal'de gösterdiği irtifayı Tevfik Fikret'te gösterdiğini söylemek çok zor. Bunun nedeni Ayvazoğlu'nun kalben ve fikren Yahya Kemal çizgisine bağlı olması. İnsan sevdiği ve beğendiği kişileri daha kudretli tarzda dile getirir. İtiraf etmek icap ederse Tevfik Fikret ve Mehmet Akif'in karakter salabeti ne Yahya Kemal'de, ne Nazım Hikmet'te, ne Necip Fazıl'da var. Tahsinlerde, tahkirlerde, övgülerde, yergilerde belirleyici olan sanatlar değil, ideolojilerdir maalesef. Bunu kısmen aşmış gibi görünen tek şairimiz Yahya Kemal. Karakter itibariyle Yahya Kemal ve Necip Fazıl arasında şaşılacak derecede benzerlikler var. Fakat ikisi de büyük şair. Bu beş şair içinde masalımın en fazla sürdüğü iki şair: Necip Fazıl ve Yahya Kemal. Necip Fazıl hayatımda bütün eserlerini içerek okuduğum ve bütün şiirlerini yutarak ezberlediğim tek şair belki de. Diğerlerinin hepsini ondan sonra tanıdım ve ondan sonra okudum. Onun çekim alanından ve çoğu zaman insafsız denebilecek bazı hükümlerinden kurtulmak kolay olmadı elbette. Necip Fazıl kendisinden başka bir şairi sevmemizi istemeyen kıskanç bir şair. Beni Yahya Kemal ile tanıştıran talebesi Ahmet Hamdi Tanpınar oldu. Tanpınar ile tanıştıran sima ise Beşir Ayvazoğlu oldu. Melali Tanpınar ile tanıdım. Necip Fazıl hakkındaki nihai kanaatim ve kıymet hükmüm malum. Birkaç gün önce bu sütunda paylaştım. Yahya Kemal üzerine iki uzun yazı kaleme almıştım zamanında. "Düşünen Düşer" isimli dosyanın içinde bekliyor. Ezelî Mağluplar'ın ikinci baskısı olursa mezkûr yazıları oraya almayı düşünüyorum. Hayatım şiir okumakla geçti ama tek şiir yazmak nasip olmadı henüz. Calib-i dikkattir, bu ülke hukuk, adalet, demokrasi gibi şeylerde dünya ortalamasına göre daima çok gerilerde yer alırken edebiyatta ve bilhassa şiirde daima ön sıralarda yer aldı. Bu bakımdan birinci hal için kendimizden ne kadar utansak; ikinci hal için kendimiz ile ne kadar iftihar etsek azdır.