HER GÜZEL HASLET ÜÇ "İ" (İİİ) DE MAHFUZDUR

  İman, İnsan, İhsan!... İslam, geldiği ilk yıllarda; ilk etapta özellikle ve öncelikle insanların kalp ve kalıplarını her türlü şirk, ve şirke götüren söylem ve eylemden arındırmaya çalışmıştır. İslamın ilk emri olan "OKU" (A'lak 1)'de; Aziz ve Celil olan Rabbimiz, insanın dikkatini öncelikle Allah'ın tek yaratıcı olduğuna, sonra kendi yaratılış gerçeğine ve ardından da, Allah'ın öğretmesi sayesinde insanın ilim sahibi olduğuna çekilir!   Biz insanı ahseni takvim (yaratılışların en güzel sureti) üzerine yarattık (Tin/4) ayetinde buyuran yüce Rabbimiz; ilk önce insandan istediği şey; şeksiz ve şüphesiz bir şekilde, tüm sıfatlarına iman etmesidir ki, islami literatürde buna Tevhid inancı denilir! İkinci husus ise, imanının ispatı olarak; söylem ve eylemleriyle islami ve insan sıfatına yakışır şekilde iyi amellerde bulunup islami kimlik ve şahsiyetini ortaya koymasıdır! Üçüncüsüne gelince, o da; ihsan makamıdır ki, insanı insanı Kamil yapan en erdemli sıfatsa budur. İhsan sıfatında, her türlü iyilik mevcuttur. Çünkü İhsan sıfatında, benlik, gösteriş, riya, kibir, hased, koğuculuk, cimrilik, korkaklık ve pintiliğe yer yoktur. Tıpkı ihlas gibi!   İhsan; iyilik namına her ne varsa, her güzelin ekildiği müşfik ve bir o kadar da verimli bir toprak misalidir. Verimli olan toprağa hangi tohumu ekersek ekelim, o; zayi etmeden karşılığını hasad zamanında bize vereceği kesindir. İşte İhsan makamına yükselmek için, Tevhid inancı, inancın ispatı salih ameller ve deruni bir takvaya sahip olmak şarttır. Sakın takva ile fetvayı karıştırmayalım ha!... Bazen hakkında fetvası olduğu halde, kul takvayı tercih etmekle derecesini yükseltir. Bu tıpkı, ikrah-ı mülci denilen durumlardaki; ruhsat ve azimet konusuna benzer. Malum, düşmanlar tarafından esir alındıktan sonra; dinini terk/inkâr edip serbest bırakmakla öldürülmek arasında tercih yapması konusunda verilen kararın birisi ruhsattır ki; kalbi imanla mutmain olmakla birlikte, diliyle kafirlerin istediği küfür sözünün söylenmesidir. İkincisi de, azimettir ki onunda neticesi Şehadettir!   Tevhid inancı, insanı yalnızca Aziz ve Celil olan Allah'a kul yapmakla; ilahi mesajda tarifini bulan, "Ehsen-i Takvim" sıfatıyla mükafatlandırır. Tevhid inancını kuşanan her Müslüman, bir yönüyle tam insan olurken, bir yönüyle de sultan olur. Öyle ya, Üstad Beddiuz-zaman Saidi NURSİ; "iman insanı insan eder, belki de Sultan eder.  Hakiki imanı elde eden kâinata meydan okuyabilir, sözü; bu hakikati özetler mahiyettedir. İhsanın sözlük manası, her ne kadar Bağışlama, bağış olarak verme. Bağışlanan şey, iyilik etme. Yardım, iyilik. Lütuf." (M.Doğan. Türkçe Sözlük ilgili madde) olarak tarif edilse de; Tasavvufi olarak terim manası; hulus-i kalp ile, içtenlik ve samimiyetle kendini Allah için ibadete vermektir diye tarif okunur ki, en güzel tarifi de bu olsa gerek!   Cibril hadisi olarak bilinen ve Hz. ÖMER (R.A) tarafından mütevatüren rivayet edilen hadisi Şerifte; Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), Cebrail aleyhisselam'ın, “Bana ihsandan bahset.” ifadesine karşılık olarak, “İhsan, Allah'a, O'nu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen O'nu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor.” buyurmuştur. Söz konusu olan Hadisi Şerif, uzun olduğundan dolayı biz İhsan'ı tarif eden kısmını buraya almakla yetindik. Cibril Hadisini, altı hadis imamıyla birlikte birçok mühaddis de rivayet etmişlerdir.   Evet, "ÜÇ İİİ" İMAN, İNSAN VE İHSAN; dedik. İmandır insanı insan-ı Kamil eden, İhsandır onu ulvi makamlara yücelten! Kişinin yoksa inancı, gayesi, derdi şayet, O zaman üstünde elbise olan kütükten beden!... Efendim, Rabbim cümlemize Tevhidi bir inanç, insani vasıflar ve İhsan makamının ulvi derecelerini lütfeylesin! Amin.