ŞANLIURFA- Şanlıurfa’da çiftçiler, artan sulama ücretlerine karşı ilginç bir protestoya imza attı. Üzerlerinde " Suruçlu Çiftçiler Öldü" yazılı tabutu taşıyan üreticiler, yüksek sulama ücretlerine tepki gösterdi.
Topçu Gündaş Şanlıurfa Sulama Birliği önünde bir araya gelen onlarca Suruçlu çiftçi, belirlenen fiyatların üreticiyi zora soktuğunu belirterek eylem yaptı. Çiftçiler, bu yüksek ücretlerle tarım yapmanın mümkün olmadığını vurgulayarak, devletin sulama bedellerine müdahale etmesini talep etti.
Yapılan basın açıklamasını çiftçiler adına Bilal Zeren yaptı. Basın açıklamasına, Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şubesi, Şanlıurfa Barosu, Suruç Ziraat Odası, esnaf, çiftçiler, ziraat mühendisleri ve zirai ilaç bayileri katıldı.
“DAHA SULAMA SEZONU BAŞLAMADAN NASIL BELİRLEDİNİZ BU SULAMA ÜCRETİNİ”
Zeren, pamuk için dönüm başına 2 bin 900 TL, mısır için 2 bin 175 TL, hububat için ise 1.160 TL ücret belirlendiğini ifade ederek, “Topçu Gündaş Suruç Sulama Birliği 26 Şubat 2025 tarihinde 2025 sulama ücretlerini belirledi. Pamuk dönüm 2.900 TL, Mısır dönüm 2.175 TL, Hububat 1.160 TL. Bu fiyatlarla çiftçiliği sürdürmek mümkün değil. Buğday bir kış bitkisi. Mercimek hem kış bitkisi hem çok da su istemeyen bir bitki. Her ikisi için dönüme 1.160 TL ücret belirlenmiş. Yağmur yağmazsa buğday iki su ile yetişiyor. Kış kurak geçse bile mercimek 1 su ile yetişebiliyor. Kış bitkileri için bu ücretler akıl karı değil. Sulama ücretlerinin açıklama zamanlaması hem tuhaf hem de usulsüz. Geçmiş yıllarda Sulama Birliği yetkilileri Suruç sulama suyunun maliyetinin yüzde 80 oranında elektrik maliyeti olduğunu, onun için 10. Ayda sulamalar bittikten sonra sayaçlarını kontrol edip ona göre bir sulama ücreti belirlediklerini belirtiyorlardı. Hani elektrik maliyetinin daha ne kadar olduğunu bile bilmiyorsunuz? Daha sulama sezonu başlamadan nasıl belirlediniz bu sulama ücretini? Sahi nasıl belirlediniz? Bir cevap bekliyoruz. Biz söyleyelim: Çünkü Suruç sulama suyunun eskisi gibi elektrik maliyeti yok!” diye konuştu.
“ÇİFTÇİ 2024 YILINDA ALDIĞI DESTEĞİN YÜZDE 250’SİNİ SULAMA ÜCRETİ OLARAK ÖDEMEKTEDİR”
Zeren, Suruç Ovası’nda sulama için kullanılan pompa sayısının azaldığını, buna rağmen fiyatların fahiş şekilde arttığını belirterek şunları kaydetti:
Sulama Birliği geçmiş yıllarda 12 dalgıç pompa ile Suruç sulama suyuna yetişebilirken, son 2-3 yıldır taban suyunun yükselmesi, toprakların aşırı nemlileşmesi ile beraber 4-5 pompa ile sorumlu olduğu alanı çok rahat sulayabiliyor. Artık Suruç’un yüzde 70’inde pamuklar 10 sulama suyu ile değil, en fazla 2-3 su ile yetişebiliyorlar. Bu ne demektir? Birliğin elektrik maliyetinin en az yarı yarıya düşmesi demektir. Peki bu elektrik maliyetinin yarı yarıya düşmesini çiftçiye yansıtıyorlar mı? Maalesef hayır! Yansıtmadıkları gibi, her yıl ülkedeki enflasyonun çok çok üstünde yüksek sulama ücreti artışı tahakkuk ediyorlar. Bu konuda dikkate değer bir bilgi paylaşmak istiyoruz. 2021 yılında pamuk sulama ücretini dönüme 250 TL olarak belirlemişti. Damlama indirimi ve peşin indirimi ile 200 TL ödedik. Kayıtlarından bakabilirler. Çiftçinin 2021 yılı için aldığı dönüm başı pamuk destekleme miktarı mazot/gübre hariç 550 TL’dir. Yani çiftçi 2021 yılında, pamukta aldığı dönüm başı desteğin yüzce 37’sini sulama ücreti olarak ödemiştir. 2024 yılında Sulama Birliği dönüm başı pamuk ücretini 2 bin TL olarak belirledi.2024 yılı için alınacak dönüm başı pamuk destekleme miktarı ise 800 TL’dir. Yani çiftçi 2024 yılında aldığı desteğin yüzde 250’sini sulama ücreti olarak ödemektedir. Nereden nereye ! Birkaç yılda desteğin yüzde 37 sinden yüzde 250 sine uzanan bir zıplama çiftçinin aleyhine gerçekleşmiş.”
ÇİFTÇİLERDEN DÖRT TALEP
Çiftçi Bilal Zeren, çiftçilerim dört ana talebini şöyle sıraladı:
“1) 2025 yılı için Suruç ovası için pamukta 2 bin 900 TL ücret belirlenirken, Harran Akçakale birlikleri pamuk için 550 TL ücret belirlemiştir. Aradaki fark yaklaşık 6 kattır. Aynı ülkenin çiftçileri olmakla beraber her iki bölgenin birlikleri de DSİ 15. Bölge Müdürlüğüne bağlılar. DSİ ve Tarım Orman Bakanlığı Anayasanın 45. maddesi gereğince düzeltici eylemde bulunmalı, masraf havuzu oluşturarak ücrette eşitliği sağlamalı, masrafa havuzu oluşturamıyorsa avantajlı bölgeden kesintiler yaparak, dezevantajlı bölgeye aktarmalı böylece sulama ücretlerini birbirlerine yaklaştırmalıdır. Devlet kurumu bunun için vardır.
2) Sulama Birliği bu sayaç işini halletmelidir. Sayaç işini halledemiyorsa alanda ciddi denetimler yaparak savurganlığı ve israfı önlemeli, maliyetleri en aza indirmelidir. Burada oturup çiftçiye icra belgeleri göndereceğinize gidin sahada çalışın. Allah var hakkınızı teslim edelim! En iyi en hızlı yaptığınız iş çiftçiye icra belgesi göndermek! Eskiden desteklemeyi beklerdiniz. Artık beklemiyorsunuz. Hızlı ve seri bir şekilde hallediyorsunuz! Tebrik ediyoruz sizi!
3) Çiftçiler adına muhtarların belirleyeceği 3 muhtar 1 elektrik mühendisi ve 1 muhasebeciye sulama sezonunda ayda bir sayaçları kontrol etme yetkisi verilmelidir. Madem ki hesaplarınızda usulsüzlük yoksa bundan çekinecek bir durumunuzda yoktur. Muhtarlardan ve muhtarların belirleyeceği uzmanlardan oluşacak bir komisyon, gelir ve giderlerinizi çiftçi adına denetleyebilmelidir. Burası kimsenin babasının çiftliği değildir.
4) 2025 yılı sulama ücretlerini tekrar gözden geçirmenizi talep ediyoruz. Kimseyi tehdit etmiyoruz. Buna ne niyetimiz var ne de gücümüz var. Ama kendimize gücümüz yeter. Fiyatlar gözden geçirilmezse DSİ 15 Bölge Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı nezdinde binlerce dilekçe ile Topçu Gündaş Suruç Sulama Birliği Yönetiminin görevden alınması isteriz. Hala bir şeyler düzelmezse mahkemelerde hakkımızı ararız. Bir neticeye varamazsak Suruç çiftçisi olarak sulu tarımdan tamamen çekilir, ÇKS’mize kuru işleterek, kuru tarımla Buğday, Mercimek ve Arpa üretimine yöneliriz. Ve devasa Sulama tesisleri boşa durmuş olur. Ülke ekonomisi zarar görür ve bunun vebali de siz olursunuz”.
Basın acıkmasını ardından, sulama birliği önünde oturma eylemi gerçekleştiren çiftçiler, tepkilerini göstermek için Devlet Su İşleri (DSİ) 15. Bölge Müdürlüğü’ne doğru yürüyüşe geçti. Yürüyüş “Birlik İstifa Birlik İstifa” sloganlarıyla son buldu.