Şanlıurfa, Türkiye’nin fıstık üretiminde en büyük paya sahip illerinden biri. Şehirde yaklaşık 47 milyon fıstık ağacı bulunuyor ve bu ağaçların sağlıklı büyümesi, verim elde edebilmesi için her yıl mutlaka budama yapılması gerekiyor. Aksi takdirde ağaçlar, çalımsı bir yapıya dönüşerek verimsiz hale gelir. Ancak her yıl yapılan bu budama işlemi, büyük bir kayba yol açıyor.
ŞANLIURFA’DA HER YIL EN AZ 470 BİN TON ODUN ÇIKIYORFıstık ağaçlarının büyüklüğüne bağlı olarak, her bir ağaçtan ortalama 10 kilogram ile 50 kilogram arasında budama artığı çıkıyor. Bu durumda, en düşük rakamla, yani her ağaçtan 10 kilogram budama artığı çıktığını varsayalım. 47 milyon fıstık ağacından her yıl 470 milyon kilogram (470 bin ton) budama artığı odun çıkıyor. Peki, bu kadar büyük bir miktarın parasal değeri ne olur?
HER YIL YÜZ MİLYONLARCA LİRA YAKILIYOREğer her kilogram budama artığının fiyatı 5 TL olarak hesaplanırsa, bu durumda sadece bu odunun değeri 2 milyar 350 milyon TL eder. Evet, her yıl sadece fıstık ağaçlarından çıkan budama artıkları, 2 milyar 350 milyon TL’lik bir kayba yol açıyor. Dahası, bu kayıp, tamamen ham halde, henüz herhangi bir katma değer kazanmadan kayboluyor.
MADDİ KAYNAK ÜLKE EKONOMİSİNE KAZANDIRILABİLİRFakat, bu devasa miktardaki budama artıkları değerlendirilebilse, ülke ekonomisine ciddi bir katkı sağlanabilir. Bu odunlar, yakılmak yerine işlenerek katma değerli ürünlere dönüştürülebilir ve hem çiftçiler için ek gelir kapıları açılabilir hem de bu maddi kaynak, ülke ekonomisine kazandırılabilir. Ayrıca, bu atıkların yakılmasıyla çıkan duman, çevreye büyük zarar veriyor ve geleceği tehdit ediyor.
GELECEĞİ DE TEHDİT EİYORYanan ağaçlardan çıkan duman, çevreye ciddi zararlar verir. Yakılan budama artıkları, havaya karbon salınımını artırarak hava kirliliğine yol açar. Bu, solunum yolları hastalıklarına, astım ve bronşit gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, bu gazlar küresel ısınmayı hızlandırarak iklim değişikliğine katkı sağlar. İnsan başta olmak üzere ekosistem, hayvanlar ve bitkilerde olumsuz etkileniyor.