Tarihi dokusuyla adeta bir açık hava müzesini andıran Şanlıurfa'da tarihi İyad Bin Ganem Camisi adeta geçmişi günümüze taşıyor.
Şanlıurfa’nın Eyyübiye İlçesine bağlı Ali Fuat Bey Caddesi üzerinde bulunan Fırfırlı Camii ilk olarak 12. yüzyılda bir kilise olarak inşa ediliyor. Yapı sonraki yüzyıllarda birçok farklı işlev görerek zamanla bugünkü camiye dönüştü.
Dönemin Sultanı I. Abdulaziz’in fermanı ile camiye dönüştürülerek o zamandan beri Fırfırlı Camii olarak anılmaya başlandı.
Şanlıurfa'nın tarihî dokusuyla bütünleşmiş bu yapının ismi, üzerine yerleştirilen rüzgar gülü nedeniyle halk arasında "Fırfırlı Camii" olarak kaldı.
Ancak, bu tarihi yapıya halkın verdiği isim zamanla resmi kayıtlara da yansımış ve yapının ismi, Şanlıurfa’yı fetheden komutan Hz. İyad Bin Ganem’in ismiyle anılmaya başladı.
KİLİSEDEN CAMİİYE UZANAN TARİHİ BİR YAPI
Hz. İyad Bin Ganem Camii’nin tarihine dair yazılı bir kitabe veya belge bulunmamakla birlikte, yapı hakkında farklı rivayetler ve anlatılar mevcuttur. Kilise olarak inşa edilen yapı, Hristiyanlık açısından büyük bir öneme sahipti. Kaynaklara göre Hristiyanlık açısından büyük önem taşıyan Varak Haçı, 1092 yılında Urfa’ya getirilerek bu kilisede muhafaza edildiği biliniyor. Ancak, 1956’da camiye dönüştürülmeden önce, bir dönem cezaevi olarak kullanılmış ve bu süreçte yapının tarihi dokusunda bazı değişiklikler meydana geldi.
Yapının camiye dönüştürülmesi, özellikle Şanlıurfalıların hafızasında kalıcı bir iz bırakmıştır. Kilisenin Hristiyan geçmişi hala halk arasında anılmakta ve bu miras, Fırfırlı Camii’nin ilginç tarihsel boyutlarını günümüze taşımakta.
YAPININ MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Fırfırlı Camii, mimarisiyle de dikkat çekici oldukça bir yapı. Üç nefli bazilika planında inşa edilen yapı, kesme taşlardan yapılmış olup, özellikle batı cephesinde ve köşe kulelerinde son derece zarif taş işçiliği göz kamaştırıyor. Orta nef, tromplu bir kubbe ile örtülmüş, yan nefler ise çapraz tonozlarla tamamlanmıştır. Orta nef, diğerlerinden daha geniş olup, yüksek kasnağında yer alan 24 pencereyle içeriye bolca ışık girmesini sağlamakta.
Yapının iç kısmında kullanılan malzemeler de oldukça dikkat çekici. Kubbe ve tonozlarda bazalt taşı kullanılmış, dış cephede ise yarım sütunlar ve taş bezemeler yer alıyor. Mihrap kısmında, camiye dönüştürüldükten sonra eklenen taş bir minber yer alırken, apsis bölümündeki pencerelerden biri, camiye çevrildiği sırada mihrap halini almış.
AMERİKA'DAN, İNGİLTERE'DEN, İTALYA'DAN GÖRMEK İÇİN GELİYORLAR
Fırfırlı Camii, her yıl Amerika, İngiltere, İtalya ve İskoçya gibi farklı ülkelerden gelen birçok turist tarafından ziyaret ediliyor.
Kaynak: Fatih Dikmen
0 Yorum