İngiliz arkeologlar David Graeber ve David Wengrow’un ‘Her şeyin şafağı’ adlı kitabı Göbeklitepe gibi antik alanlardaki bulguları inceleyerek insanlık tarihine yeni bir bakış açısı kazandırmayı hedefliyor. Şanlıurfa’da yapılan Neolitik Kongresi’nde ele alınan konularla benzer temaları kapsayan bu kitap Neolitik dönem toplumlarının sosyal yapıları ve kültürel gelişimleri üzerine dikkat çekici analizler sunuyor. Kitapta Rusya’da tapınak olduğu düşünülen bir yapıyı inceleyen yazarlar, bu yapının Göbeklitepe’deki T biçimli taş yapılarla bağlantısını araştırıyor.
Yerleşik hayata geçiş ve tarımın yaygınlaşması, yeni inanç sistemlerinin doğuşunu beraberinde getirmiştir. "Her şeyin şafağı" adlı kitapta Rusya'daki tapınak olabileceği düşünülen yapıdan yola çıkarak Göbeklitepe’deki T yapılarının anlamını irdeliyor. Kitapta Göbeklitepe’nin taşlarındaki hayvan tasvirlerinin arkasında yatan sebepler sorgulanıyor.
Diyarbakır Çayönü'nde adak ritüellerine ait çok sayıda insan kemiği kalıntısına rastlanmıştır. Ancak Göbeklitepe’de bugüne dek insan kemiği ya da kurban ritüellerine dair bir bulguya ulaşılamamıştır.
UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI LİSTESİNDE
Beş yıl önce UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınan Göbeklitepe için kitapta çatıya dair yeni bir iddia öne sürülüyor. Graeber ve Wengrow, Göbeklitepe tarzı yapıların Polonya’dan Ukrayna’ya kadar olan geniş bir coğrafyada yer alabileceğini ancak bu yapılar ahşaptan inşa edildiği için Göbeklitepe kadar kalıcı olmadıklarını belirtiyor. Kitapta, ayrıca Rusya ve Ukrayna’daki “Mamut Evleri” olarak bilinen Neolitik yapılar da ele alınıyor.
NEOLİTİK ÇAĞIN SIRLARI ŞANLIURFA’DA ELE ALINIYOR
Neolitik Çağ, on binlerce yıllık göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçişin ve tarımın gelişiminin yaşandığı önemli bir dönemdir. M.Ö. 10 binli yıllarda başlayan bu dönem, Şanlıurfa’da düzenlenen uluslararası kongrede uzmanlarca tartışılıyor. Göbeklitepe, Karahantepe, Aşıklıhöyük ve Çatalhöyük gibi Türkiye’nin zengin neolitik mirası da kongrenin ana başlıkları arasında yer alıyor.
David Graeber ve David Wengrow’un 2020’de kaybettiğimiz antropolog David Graeber’in de katkılarıyla kaleme alınan "Her Şeyin Şafağı" adlı kitabı, Neolitik Çağ’a dair yeni bir bakış açısı sunuyor ve bu dönemi “İnsanlığın Yeni tarihi” olarak nitelendiriyor.
KİTAP ŞİMDİDEN TÜKENDİ
Göbeklitepe’nin yapım süreci, insan topluluklarının organize olma yeteneklerinin doruğunu yansıtırken, kitaba göre bu yapı “insanlığın çocukluk dönemini geride bırakışının” bir samp-img width='1.33' height='1' layout='responsive'esi olarak yorumlanıyor. 847 sayfalık kapsamlı kaynakçasıyla bu eser, yeni çıkmasına rağmen yoğun ilgi gördüğü için birçok satış platformunda tükendi.