İçişleri Bakanı Yerlikaya, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin 1. Yıldönümü öncesinde AFAD’a konuşarak önemli açıklamalarda bulundu.
Hatay'da 41 bin deprem konutunun, 5 bin köy evinin kura çekim ve teslim törenin yarın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla yapılacağını açıklayan Bakan Yerlikaya'nın konuşmasında öne çıkanlar şöyle:
"Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat Oktay başkanlığında, bakanlarımız ve Türkiye Afet Müdahale Planı yani TAM çalışma gruplarımız tam kapasite ile AFAD yönetim merkezinde ilk toplantısını yaptı. AFAD depremden sadece 45 dakika sonra saat 05.02'de ise en üst seviye olan ve uluslararası acil yardım çağrısını kapsayan 4. Seviye acil durum ilan etti. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla felaketlerin yaşandığı her ile koordinasyonu sağlamak üzere Kabinemizin tüm bakanları görevlendirildi.
Saat 05.45'te valilerimizin deprem bölgelerine gitmeleri talimatı verildi. İllerdeki mevcut yöneticilerimizi desteklemek üzere 59 valimiz, 8 vali mülkiye başmüfettişimiz, 47 mülkiye müfettişimiz, 302 kaymakam ve vali yardımcımız ile 292 kaymakam adayımız yani toplam 708 mülki idare amirimiz deprem bölgesine hareket ettiler. Yine saat 05,45'te bölgeye arama ve kurtarma personeli ile AFAD gönüllüleri ve iş makineleri sevk edilmeye başlandı.
Saat 07.57'de İzmir Adnan Menderes Havalimanı'ndan uçaklar Adana Havalimanı'na arama kurtarma personeli ile ağır tonajlı arama-kurtarma araçlarını ulaştırmak için havalandılar. Saat 11.25'te deprem bilgelerinde ilk bireysel çadırlar kuruldu. Birinci depremden 9 saat sonra saat 13.24'te Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde ikinci bir depremle daha sarsıldık. Bu yıkıcı depremden sonra da hem arama-kurtarma çalışmalarımız hem de yardımların sevkiyatı aralıksız devam etti.
"53 BİN 537 CANIMIZI YİTİRDİK"
Maalesef 6 Şubat'ta milletçe asrın felaketini yaşadık. 120 bin kilometrekarelik alanda 11 il, 124 ilçe, 6929 köy ve mahallede ağır yıkımlara neden olan bu depremlerde 53 bin 537 canımızı yitirdik, 107 bin 213 vatandaşımız da yaralandı. 14 milyon vatandaşımızı doğrudan etkileyen depremler etki alanı bakımından dünya literatürüne geçti.
TOPLAMDA 650 BİN PERSONEL GÖREV YAPTI
Depremin daha ilk anında yoğunlaştığımız iki alan vardı. Biri arama-kurtarma faaliyetleri diğeri ise geçici barınma hizmetleri. Depremler sonrasında maalesef 38 bin 901 bina yıkılmıştı. Bu binaların tamamında arama içinde yaşam olduğu belirlenen 26 bin binada arama-kurtarma faaliyeti yürütüldü. 11 bin 488'i uluslararası, 35 bin 250'si arama-kurtarma, 142 bini güvenlik personeli olmak üzere toplam 650 bin personel görev yaptı. Ayrıca yürütülen bu çalışmalarda 20 bin araç ve iş makinesi, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi görevlendirildi.
Uçak ve helikopterlerimiz toplam 17 bin 500 sorti yaptı. Enkaz altından kurtarılan her canımız yaşanan her mucize, bir bebeğin hayata tutunma azmi, bir annenin yavrusuna kavuşma mutluluğu tüm bu unutulmaz anlar sahada arama-kurtarma çalışması yapan arkadaşlarımızı daha da gayretlendiriyor, bizleri de daha da umutlandırıyordu.
3 BUÇUK MİLYON AFETZEDE TAHLİYE EDİLDİ
AFAD koordinasyonunda gerçekleştirilen, dünyanın en büyük ‘’İyileştirme Operasyonu’’ydu.Önce çadırlar kuruldu. Bölgeye 1 milyon çadır sevk edildi. Bunların bir kısmı bireysel olarak dağıtıldı. 350 çadır kent alanında 645 bin çadır kuruldu. Yaklaşık 2,5 milyon afetzedemize buradalarda geçeci olarak barınma imkanı sağlandı. Tüm bunlar yapılırken depremden etkilenen ve yakınlarının yanlarına gitmek isteyen 3 milyon 549 bin afetzedemizin tahliyesini sağladık. Türk Hava Yollarımız bu dönemde 13 bin 701 sefer ile 2 milyonu aşkın yolcu taşıyarak unutulmaz bir tarih yazdı. Aynı zamanda THY, 712 kargo seferi ile 32 bin 770 ton yardım malzemesini deprem bölgesine ulaştırdı.
14 ve 28 Mayıs'ta gerçekleşen seçimlerde 993 bin vatandaşımızın ve YKS sınavına giren 123 bin öğrencimizin bölgeye gidiş ve dönüşleri sağlandı. 478 bin vatandaşımız KYK yurtlarında, 710 bin vatandaşımız ise MEB yurtlarında olmak üzere 1 milyon 188 bin vatandaşımız yurtlarımızda misafir edildi.
DEPREMZEDELER İÇİN 215 BİN 224 KONTEYNER KURULDU
Bir taraftan tüm bu koordinasyon sağlanırken, diğer yandan da geçici barınma merkezleri yani konteynerler üretiliyor, konteyner kentler kurulmaya başlanıyordu. İlk bireysel konteynerimizi depremin 2. günü kurmaya başladık. 20 Şubat’ta ise Kahramanmaraş Karacasu’da ilk konteyner kentte yaşam başladı. Bugün geldiğimiz noktadaysa 414 konteyner kentte 215 bin 224 konteyner kurulumu gerçekleşti. Bu konteynerlerde; 691 bin afetzedemiz misafir ediliyor.
"ENKAZIN YÜZDE 91'İ KALDIRILDI"
Deprem sonrası üzerinde büyük bir hassasiyetle durduğumuz bir başka konuysa hasar tespitlerinin yapılması ve enkazların kaldırılmasıydı. Deprem bölgesinde 2 milyon 302 bin binada ve 6 milyon 227 bin bağımsız bölümde hasar tespiti yapıldı. 60 bin 421 acil yıkılacak ve yıkık binanın enkazları 68 günde tamamen kaldırıldı. Ağır hasarlı 200 bin 401 binadan 166 bin 602’sinin enkazı kaldırıldı. Şu ana kadar; hacme göre enkaz kaldırma işleminin yüzde 91’i gerçekleştirildi. Geriye kalan enkaz kaldırma süreçleri de yoğun bir şekilde devam ediyor.