SÜTÜN ÖNEMİ VE 21 MAYIS DÜNYA SÜT GÜNÜ
Süt, İçerdiği besin öğeleri ve canlılar için besleyici değeri ile “harika” bir gıdadır. Süt için yaşam mucizesi denilirse yanlış olmaz. Yüce Allah’ın her canlının yavrusu için akıttığı mükemmel bir gıdadır. Canlıların doğar doğmaz yaşamını en üst seviyede sürdürebilmesi için gerekli tüm destek öğelerini içeren ve koruyucu bağışıklık sisteminin (İmmun sistem) kurulmasını ve desteklenmesini sağlamada en önemli unsur olan, ayrıca anne ile yavru arasında duygusal bir bağ oluşumunu destekleyen bir gıdadır.
Sütün önemini Kuran-ı Kerim ve Hadis-i şeriflerin ışığında da daha iyi tahlil etmek mümkündür. Zira süt oluşumu ve meydana gelişi ile insan beslenmesine sunuluşuna kadfar her aşaması birer mucizedir. İnsanların bu mucizeden ibret alması gerekliliği şu ayet-i kerimeden anlaşılmaktadır:
“Ehlî hayvanlarda da sizin için birer ibret vardır. Onların karınlarında, kan ile fışkı arasından çıkan ve içenlerin boğazından kolayca geçen halis bir sütle sizi besleriz.” (Nahl Sûresi: 66.)
Ebu Hüreyre (r.a.) Resulullah (sav)’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Miraca çıkarıldığım gece bana iki kadeh getirildi, birinde şarap diğerinde süt vardı.Ben sütü aldım. Melek: "Seni fitrata irşad eden Allah'a hamd olsun. Eğer şarabı alsaydın ümmetin azmıştı" dedi." (Buhari, Eşribe 1; Müslim, İman 272, (168))
Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri nin ifadeleri ile; “Her bir inek, deve, koyun, keçi gibi mübarek hayvanlar "Bismillah" der, rahmet feyzinden bir süt çeşmesi olur. Bizlere Rezzâk nâmına en latîf, en nazîf, âb-ı hayat gibi bir gıdâyı takdim ediyorlar.”(Sözler)
İnsanların kullanımına sunulan hayvan sütleri; koyun, keçi, inek ve manda olarak sıralanabilir. Ancak en fazla tükettiği süt inek sütüdür.
Sütün yapısını inceleyecek olursak, İnek sütünün içerdiği besin öğesi oranlarını şu şekilde sıralamak mümkün olur.
Su :%87,3
Karbonhidrat :%5
Yağ :%3,5
Protein :%3,4
Mineral :%0,7
Sütün yapısını ve içerdiği maddelerin oranları bazı sebeplerle farklılık gösterebilir. Bu sebepler şu şekilde sıralanabilir:
*Hayvanların esleme şekli, Beslenme yeri vb.
*İklim
*Hayvanın türü ve ırkı
*Hastalıklar
*Mevsimsel değişmeler
*Emzirme(Laktasyon) dönemi
*Çevre faktörleri
Bediüzzaman hazretlerinin “Bizlere Rezzâk nâmına en latîf, en nazîf, âb-ı hayat gibi bir gıdâ” olarak nitelendirdiği ve Bir çok uzmanın ittifak ettiği sütün faydalarının bazılarını şöyle sıralamak mümkündür:
* Büyüme ve gelişmede etkin rol oynar.
* İçerdiği kalsiyum sebebiyle yaşlılarda ve özellikle 45 yaşın üzerine çıkan kadınların menopoz döneminde kemik erimesini(Osteoporoz), özellikle çocuklarda da diş çürüklerini önler
* Vücudun Mikrobik enfeksiyonlara karşı direncini arttırmada etkilidir
* Mide rahatsızlıklarını giderici ve mideyi rahatlatıcı etkiye sahiptir.
* Sindirim sisteminin düzenli çalışmasında etkili olur
* Ülseri önlemede etkisi olduğu söylenir.
* Beyne enerji verir
*Tansiyonu dengeleyici etkisi vardır.
*Yağı alınmış veya azaltılmış süt, kolestrolü düşürür
*Kanserin önlenmesine yardımcı olur
*Saç ve tırnakların düzenli oluşumunda önemli rol oynar.
*Vücutta ödem oluşumunu önleyici etkisinden söz edilir.
* Nemlendirici etkisi ile cildin yıpranmasını engeller.
* Potasyum, fosfor ve protein içermesi dolayısıyla Vücudun birçok hayati fonksiyonunu sağlayan kalp, sinir ve kas hücreleri için ideal bir besindir.
* Süt Tokluk hissi vermesi özelliğinden dolayı fazla kilo alımını engelleyici özelliğe sahiptir.
( Yağların vücuda yerleşmesine engel olan kalsiyum mineralleri özellikle süt gibi sıvılardan karşılandığında ise midede yeterli yer kaplayacağından beyne de tokluk hissi gitmesini sağlıyor)
Bir mucize ve harika bir gıda olan süt ve süt ürünlerinin yeterli seviyede tüketimini teşvik edebilmek için, 21 Mayıs Dünya Süt Günü olarak kutlanmaktadır. Bu alandaki etkinlikler bir hafta boyunca devam etmektedir(21-25 Mayıs). Ayrıca süt tüketiminin çocuklara özendirilmesi amacıyla her yıl 27 Eylül günü Dünya Okul Süt Günü olarak kutlanmaktadır.
Afiyette kalın.
samburek47@gmail.com