CUMAYA GİTMEMEK
Muhterem Kardeşlerim…
Tam İlmihal Saadeti Ebediyye, Namaz Kitabı ve sahih Fıkıh kitaplarının tamamında da belirtildiği gibi; Mazeretsiz üç Cuma’ya gitmemek münafıklık alametidir. Bir ülkede Cuma kılmanın şartları yoksa, yine de Cuma günü, cemaate gitmek lazımdır. Salih imamın bulunduğu camiye Cuma kılmak için sebepsiz gitmemek münafıklık alametidir. Bir çeşit bölücülük olur.
Eskiden Cuma namazlarını Vali kıldırırdı. Vali fâsık da olsa, birlik ve beraberliğin bozulmaması için Cuma’ya gitmek gerekirdi. Çünkü Peygamber Efendimiz buyuruyor ki;
“İmam salih veya facir olsa da, büyük günah işlese de arkasında namaz kılın.” [Ebu Davud]
(İslam âlimlerinin büyüklerinden Ebussuud Efendi bu Hadis-i Şerifin Cuma kıldıran Valiler için olduğunu bildirmektedir.)
“Büyük günah işleyen imamın arkasında namaz kılın” Hadis-i Şerifi, fitne çıkmaması için ve emir olan zata itaat içindir. Yoksa büyük günah işleyen yani içki içen, zina eden, kumar oynayan fâsık imamın arkasında namaz kılmak Hanefi'de tahrimen mekruh, Maliki’de hiç sahih değildir. (Halebi)
Fâsık olan imamların arkasında namaz kılmamalı, başka camide kılmalı. (Redd-ül-Muhtar, Tahtavi, Hindiyye)
Fâsık kimse, âlim olsa da, imam yapılması tahrimen mekruh olur. Çünkü İslamiyet'e uymakta gevşek davranır. Böyle kimseye fâsıklığından dolayı kıymet vermemek vacibdir. İmam yapmak ise, ona saygı göstermek olur. İmam olmasına mani olunamazsa, her namazı başka camide kılmalıdır. (Merak-ıl-felah)
İbni Abidin hazretleri buyuruyor ki:
Fâsık imam arkasında namaz kılınmaz. Cuma namazında fâsık imama da uyulur. Ancak bir şehirde birkaç camide Cuma namazı kılınıyorsa, Cuma namazını da, fâsık imam arkasında kılmak mekruh olur. Feth-ul-Kadir'de de böyle yazılıdır. (Redd-ül-Muhtar)
Bir Hadis-i Şerif meali de şöyledir:
“Vera sahibi [salih] imam ile kılınan iki rekat namaz, fâsık ile kılınan bin rekattan daha faziletlidir.” [Ebu Nuaym]
Üç Cumayı terk etmek
Hanefi’de Cuma namazının farz olabilmesi için iki şart vardır:
1- Vücub şartları,
2- 2- Eda şartları.
Eda şartlarından biri yoksa namaz sahih olmaz. Vücub şartları yoksa sahih olur.
Cuma namazının şartları
Yukarıda da belirttiğimiz gibi; Hanefi’de Cuma namazının farz olabilmesi için iki şart vardır:
Bunlar; 1- Vücub şartları, 2- Eda şartları.
Eda şartları 7’dir:
1- Namazı şehirde kılmak. Bugün muhtarı veya jandarması bulunan köyler şehir hükmündedir.
2- İzinli olarak kılmak. [Gayrimüslim ülkelerde, cemaatin seçeceği imam, Cuma namazını kıldırır. Cumanın kabul olması şüpheli olan yerlerde, Cuma namazının son sünneti ile vaktin sünneti arasında dört rekât zuhr-i ahir [son öğle] namazı kılmalıdır.]
3- Öğle namazının vaktinde kılmak.
4- Vakit içinde hutbe okumak.
5- Hutbeyi namazdan önce okumak.
6- Cuma namazını cemaat ile kılmaktır. İmamdan başka, Hanefi’de 3, Maliki’de 12, Şafii ve Hanbeli’de 40 erkek gerekir.
7- Cami herkese açık olmak. Kapıyı kilitleyip içerde kılmak caiz olmaz.
Cuma namazının eda şartlarından bir veya birkaçı noksan olsa da camiye gitmeli. Yani cemaate gitmek lazımdır. Zaruretsiz salih imamın Cumasına gitmeyen münafık sayılır.
Hadis-i Şeriflerde buyuruluyor ki:
“Mazeretsiz üç Cumayı terk eden münafıklardan yazılır.” [Taberani, Dare Kutni]
“Zaruretsiz arka arkaya üç Cumayı terk edenin kalbini Allahü Teâlâ mühürler.” [Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace, Nesai, Hâkim] (Kalbi mühürlenmek, iyilik yapmaz hâle gelmektir. Hayır hasenat ve ibadet yapmak ona zor gelir.)
Cuma namazının Vücub şartları 9’dur. Bunlar;
1- Mukim olmak, seferi olmamak.
2- Sağlam olmak, hasta olmamak.
3- Hür olmak.
4- Mahpus olmamak. Düşmanın yakalama korkusu olmamak.
5- Âkıl ve bâliğ olmak.
6- Kör olmamak.
7- Yürüyebilmek. Arabası olsa bile felçliye, ayaksıza farz değildir.
8- Erkek olmak. Cuma namazı kadınlara farz değildir.
9- Çok yağmur, kar, fırtına, çamur, çok soğuk olmamak.
Vücub şartlarından biri veya birkaçı bulunan erkek, isterse Cuma namazı kılabilir. Yani namazı sahih olur. Özürsüz Cuma kılmayanın, Cuma kılınmadan önce, öğle namazını kılması haramdır. Sonra kılması ise farzdır. Özür ile Cuma kılmayanların, öğle namazını cemaat ile kılmaları mekruhtur.
Münafıklardan yazılır demek ise, kâfir olur anlamında değildir. Münafık ameli işlemiş olur. Mesela münafık yalan söyler. Yalan münafıklık alametidir. Ama yalan söyleyen münafık, yani kâfir olmaz. Münafık ameli işleyenlerin sonunda küfre düşme ihtimali çoktur. Bunun için bütün haramlardan sakınmaya gayret etmeli, bir mazereti yoksa Cumalara gitmelidir. Bir mazeretle Cumaya gidemeyen muhakkak öğle namazını kılmalıdır.
Üç Cumayı kılmayan da, hiç namaz kılmayan kimse de kâfir olmaz ve tevbesi de kabul olabilir.
Bir Hadis-i Şerifte, “Bir kimse, mani yok iken, üç Cuma namazı kılmazsa, Allahü Teâlâ, kalbini mühürler” buyuruldu. Yani, iyilik yapmaz olur, gafil olur. Tevbe eder Cumalara giderse, üstündeki gaflet kalkar. Bu Hadis-i Şerif, İslamiyet’le idare edilen yerler içindir.
Peş peşe 3 Cuma namazını kaçıran bir erkeğin nikâhı düşmez. Hatta farz olduğuna inanıp, bin kere kaçırsa veya hiç gitmese de boş olmaz.
Memur, işçi ve öğrenci, Cuma Namazı için izin alamazsa o günkü öğle namazını kılmak şart olur. Başka bir şey yapması gerekmez.
Gayrimüslim ülkesi olduğu için, Avrupa’da da Cuma Namazına gitmemek uygun değildir. Cuma namazına gitmelidir. Gayrimüslim ülkesi de olsa, Müslümanların bir araya gelip de kıldıkları Cuma Namazının sahih olduğu, İbni Abidin’de yazılıdır. Zuhr-i Ahir namazını da mutlaka kılmalıdır.
Gayrimüslim ülkelerde, Müslüman olmayan Devlet Başkanının veya ona bağlı olan kurumların tayin ettiği imamın kıldırdığı Cuma, Bayram ve vakit namazları da sahih olur. (Redd-ül-muhtar)
Nerede olursa olsun, Zuhr-i Ahir namazını, yani Cuma gününün öğlen namazının 4 rekât farzını da mutlaka kılmalıdır. Çünkü günümüzde Cumanın şartlarından bazısı noksan olduğu için, Cuma günü Zuhr-i Ahir namazını muhakkak kılmalıdır. (Redd-ül-muhtar)
Allahu Teâlâ cümlemizi 5 vakit namazlarını ve Cuma namazlarını kılan salih kullarından eylesin. (Amin)