TAZE SARIMSAK
Bazı sebzeler ancak bir mevsimde bulunduğundan dolayı bulunduğu mevsiminde bolca tüketmek gerektiğini söyleyebiliriz. Taze sarımsak da içinde bulunduğumuz mevsim itibariyle pazarlarda manavlarda bulunabildiğinden dolayı bu mükemmel sebzeden daha fazla istifade etmenin yollarını az da olsa takdim etmek isterim. Taze sarımsak ile kuru sarımsak arasında yemeklerde kullanılma şekli ile farklılıklar vardır. Kuru sarımsak, tazesine oranla daha kuvvetli ve keskin bir koku ve lezzete sahip olduğundan bazı yiyeceklere çeşni ve tat katması amacıyla kullanılırken, taze sarımsak başlı başına yemeklerin ana malzemesi olabilmektedir.
Yöremizin yemek kültürü içinde sarımsak önemli bir yere sahiptir. Bu önemin tarihi bir geçmişe sahip olduğunu biliyoruz. Zira “sarımsağın farmako- dinamik özellikleri ile ilgili araştırmalar son yıllarda artmış olmakla birlikte ilk bilgiler Mısır papirüslerinde, İncil'de, Eski Hint ve Roma literatüründe de bulunmaktadır. Aristotales, Hippocrates, Galenos, Dioscarides tarafından sarımsak pek çok hastalığın tedavi ve profilaksisinde kullanılmıştır. Dioscarides, sarımsağı antelmentik ve diüretik olarak kullanmıştır. Ayrıca cilt döküntüleri, parazitik cilt infeksiyonları ve lepra tedavisinde kullanılmasını da tavsiye etmiştir. Osmanlı döneminde bir çok hekim sarımsağı, ses kısıklığının giderilmesinde, yüzdeki ve vücuttaki beyaz lekelerde, saçkıranda, uyuzda, kronik öksürükte, böcek sokmalarında, baştaki irinli yaralarda, çocuklardaki konakta, diş ağrılarında, unutkanlık hallerinde, ishalde ve basurda kullanmışlardır.” (Türkiye Parazitoloji dergisi-2007, Cilt 31, Sayı 4, Sayfa:318-319) Kurşun ve yılan zehirlenmelerinde etken olduğuna inanılmış ve bu alanda tedavi edici olarak kullanıldığı da bilinmektedir.
Sarımsağın tek olumsuz tarafı ise yendikten sonra ağızda uzun süre bıraktığı kerih ve kötü kokusudur. Sarımsak yiyen kişi ağzının koktuğunun farkında olmaz. Ancak çevresindekiler çoğu zaman kokunun dayanılmaz bir boyutu ile karşı karşıyadır ki, gerçekten rahatsız edicidir. (Koku miktarı yenen sarımsak miktarı ile de alakalıdır). Bu konuda Hz. Muhammed (A.S.)'ın "Kim sarımsak veya soğan yerse bizden uzak dursun -veya mescidimizden uzak dursun- evinde otursun” mealinde bir hadis-i şerifleri vardır. ( Buhari, Et'ime 49). Peygamber efendimiz (a.s.)'ın bu hadislerinden anlaşılması gereken; sarımsak yememek değil, yedikten sonra cami, mescit gibi insanların toplu bulundukları mekânlara gitmemektir. Zira oradakileri rahatsız etme durumu vardır. Bu hadisten alınması gereken bir diğer mesaj ise, sarımsak yiyen bir kişinin etrafına yaydığı kötü koku dolayısıyla camiye ve mescide gelmemesi tavsiyesinden dolayı, kötü kokuyu ortadan kaldıracak bazı girişimlere sevk etmesidir. Mesela sarımsak yedikten sonra, karanfil başta olmak üzere dereotu, maydanoz, yeşil nane gibi kokulu bitkileri çiğnemek ve en etkili yöntem olarak tavsiye edilen bir bardak süt içmek sarımsaktan dolayı ağızda oluşan kötü kokuyu almakta faydalı olmaktadır.
Taze sarımsağın lezzetine derinlemesine ulaşılabildiğine inandığım Güneydoğu mutfağının zenginlikleri arasında önemli bir yere sahip olan, Gaziantepli bir arkadaşımın evinde yediğim beğenileceğini umduğum “Taze sarımsak tavası”nı tarif etmeye çalıştım.
GEREKLİ MALZEMELER:
1 Kg kuzu kuşbaşı eti.
2 adet orta boy kuru soğan
1,5 Kğ.Yeşil (taze) sarımsak
4 adet yeşil biber
3 adet kırmızı biber
1 yemek kaşığı domates salçası
1 yemek kaşığı biber salçası
3 yemek kaşığı nar ekşisi
2 yemek kaşığı sade yağ(sade yağ yoksa yarım çay bardağı kadar zeytin yağı)
1 çay kaşığı karabiber
1 çay kaşığı pul biber
1 tatlı kaşığı tuz
Yeterince (3-4 bardak kadar) kaynar halde sıcak su
YAPILIŞI
Kuşbaşı eti yarım bardak su ile tencereye koyarak hafifi ateşte ara sıra karıştırarak suyunu çekene kadar pişirin.
Kuru soğanları soyup yemeklik doğrayın. Biberleri temizleyip doğrayın
Sarımsakların baş kısmını 2-3 santim olacak şekilde kesin.
Tencerede suyunu çeken etin üzerine yağ ve soğanı ekleyin ve soğan pembeleşinceye kadar çevirerek kavurun. Sonra üzerine salçaları ekleyin ve ezerek pişirmeye devam edin. Etlerin üzerini geçene kadar sıcak (kaynar halde) su ekleyin, baharatları ekleyin ve bir süre pişirin. Üzerine sarımsakları da ekleyerek pişene dek (yaklaşık 20 dakika) pişirmeye devam edin. Sarımsaklar yumuşayınca nar pekmezini ekleyin.
Sıcak servis edin. Afiyette kalın…