TYP HALKIN DEYİMİYLE TZP!
Toplum Yararına Çalışma Projesi (TYÇP), şimdiki adı Toplum Yararına Proje (TYP)… Halk arasındaki adı ise Toplum Zararına Proje (TZP)…
Faruk Çelik’in Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı döneminde ortaya çıkan bir proje. Her yıl geçici işçi çalıştırılacak, bütçesi de İşsizlik Fonu’nundan temin edilecekti. Amacı da hem işsizleri istihdam hem de ağaçlandırma çalışmaları yapmaktı.
Çelik 2011’de yaptığı açıklamasında toplum yararına işlere örnek olarak ağaçlandırma çalışmaları ile Milli Eğitim gibi örnekler verdi. Bakan Çelik, İşsizlik Fonu’ndaki imkanların zaten işsizler için kullanılması gerektiğini ve bu uygulama kapsamında yerinde değerlendirildiğini de ileri sürdü. (Milliyet, 1 Eylül 2011)
Bu proje 8 yıldır devam ediyor. Bu yıl 6 bin 400 kişi yine işe alındı. Bu yılın diğerlerinden farkı kadın istihdamı çok fazla oldu. Dağılımı da hemen hemen tüm resmi kurumlara yapıldı. Başta belediyeler olmak üzere kadınları nerede istihdam edeceklerini şaşırdı. Vali Abdullah Erin ile dönemin bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın ısrarı ve takibi ile bu yıl torpil de olmadı. Tamamı Noter kurası ile çekildi. Önceki yıllarda isimlerin tamamı kuraya konulmuyor, direkt işe alınıyordu. Dolayısıyla torpilli işçiler tam olarak çalıştırılamıyordu. Yan gelip yatıyorlar, kimse de karışamıyordu.
Bu yıl da dahil 2011’den bu yana yaptıklarından da bir şey anlaşılmadı. Şayet Çelik’in dediği gibi olsa Şanlıurfa’da yer gök ağaç olması lazımdı. Nerede TYP’lilerin diktikleri ağaçlar? Her yıl ortalama 5 bin kişinin istihdam edildiğini düşünürsek bir kişi günde 10 ağaç dikse günde 50 bin, ayda 1 milyon 300 bin, 9 ayda 11 milyon 700 bin, 8 yılda 93 milyon 600 bin ağaç eder. Çeyreği temizlikte falan görevlendirilmişse 70 milyon 200 bin ağaç dikilmiş olmalıydı. Ne hazine arazisi rantçıların eline geçer ne de dağ-taş kuru kalırdı. Düşünce ve yola çıkış güzeldi ancak her işte olduğu gibi bu da suiistimal edildi. Sadece seçim yatırımı olarak, muhtarlardan vs. isimler alındı, maaşlar bağlandı.
Peki hazinenin veya denildiği gibi İşsizlik Fonu’nun burada kaynı ne oldu? Sadece bu yıl işçilere SGK giderleriyle birlikte yapılan ödeme 144 milyon lira. 8 yılda 800 milyon lirayı geçti. Bu rakamlar Şanlıurfa için. Diğer illeri de hesaba katarsak denizin nasıl bittiğini ve ülke olarak nasıl bu hale geldiğimizi anlamak güç olmasa gerek. Günü birlik popülist yaklaşım yerine yılda 100 milyon harcanarak fabrika açılmış olsaydı tam kapasiteli çalışan 10 fabrika, 8 yılda ise 80 fabrika açılmış olurdu. İnsan gücüne dayalı fabrikalar olsa her birinde 1000 kişi çalışsa 80 bin insan bugüne kadar istihdam edilmiş olurdu. Fabrikalar kendilerine verilse maaşlarını çıkarırlardı. Hem bu insanlar kalıcı bir işe kavuşmuş olur hem de yapılacak üretimin ülke ekonomisine döviz olarak getirisi sağlanmış olurdu. Üstelik Şanlıurfa’da çalışan 80 adet gümbür gümbür fabrikamız olurdu.
Madalyonun öteki yüzü var ki yazmakla bitmez. TYP’den hazır maaşa göz diken garibanlar, köyde yaşıyorsa köyü terk etti. Böylece 3-5 hayvan besleyip ekonomiye katkısı oluyorduysa o gitti. Bir meslek sahibiydiyse örneğin marangoz o da gitti. Toplum Yararı Projesi oldu Toplum Zararı Projesi.