TEMEL SEBZELER...

Urfa yemek kültürü içerisinde hemen her mevsimde domates, biber, patlıcandan oluşan yemeklerin yapılması ve tüketilmesi esas beslenme şeklini oluşturmaktadır. Eskiden sadece yaz mevsiminde bulunabilen bu sebzeler artık her mevsim vardır. Bu nedenle artık her mevsim yemeklerinin temel elementleri domates, biber ve patlıcan oldu. Bu sebzelerle yüzlerce çeşit yemek yapılabildiğinden bu beslenme şekli son derece olumlu olarak kabul edilir. Ancak, yapılan bu olumlu beslenme şeklini üç olumsuz durum zedelemektedir. Birincisi; domates, biber veya patlıcan ile yapılan yemeklere margarin türü yağların kullanılmasıdır. Sağlıklı bir yemek planlamada margarin veya diğer yağlar yerine son derece sağlıklı olan zeytinyağı ya da hayvansal yağlar tercih edilmelidir. İkincisi; yemeklerin genellikle dürüm şeklinde yenilmesidir ki, bu şekilde ekmeğin fazla tüketilmesine sebep olduğundan olumsuzluk katmaktadır. Dürüm şeklinde yenen yemeklerde ekmek fazla tüketilir. Ekmeğin içine sarılmış olan fırınlanmış sebzeler lokma şeklinde yenilirse hem daha az ekmek tüketilmiş olur, hem de daha kısa süre de doygunluk hissine ulaşıldığından fazla yemek yenilmemiş olur. Üçüncüsü de bu yemeklerin sürekli fırınlarda pişirilmesidir. Sebzelerin ekmek fırınında aşırı yüksek bir ısıya maruz bırakılarak pişirilmesi besin kaybının oluşmasına ve dolayısıyla da sağlıksız bir beslenme şeklinin oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Zira, fırınlarında pişen yemekler 300 derece gibi yüksek bir ısıya maruz kaldığından dolayı yemeklerin yüzeyinde, hatta bazen derinliklerinde bile ciddi yanıklar meydana gelmektedir. Çoğu zaman alüminyum tepsilerde fırına sürülen yemekler piştikten sonra fırından çıkarılırken tepsinin simsiyah bir şekilde ve yemek yüzeyinin yer yer kömürleşmiş bir vaziyette olduğu görülür. Yanmış veya üzerinde yanık bölümleri bulunan gıdaların kanser oluşturma özelliği olan çeşitli maddeler içerebildiği uzmanların dile getirdiği bir durumdur. Yiyeceklerin bir bölümünde yanık oluşması sebebiyle kanser gelişme riski, yenilen yiyeceğin miktarına ve kanser oluşturma özelliği olan maddelerin yanık gıdada ne kadar oranda bulunduğu ile de alakalıdır Yiyeceklerin maruz kaldığı ısı miktarı ve süresi, yiyeceklerdeki kanser oluşturma meyli arasında doğrudan bir ilişki vardır. Uzmanlar yanık yağların kanser oluşturan çeşitli maddeler içerdiği konusunda fikir birliği içindedirler. Fırıncıların da bu beslenme kültüründen dolayı son derece rahatsız olduklarını görmekteyiz. Ekmek pişirmenin yanında yoğun olarak yemek pişirmeyle de meşgul olan fırıncıların aşırı yorgunluklarından dolayı sürekli gergin bir ruh haline sahip olmalarına ve bunun yanın da yaşanan hijyen ve temizlik ile alakalı sorunların yaşanmasına da yol açmaktadır. Yüce Allah’ın insanlara sunduğu sebze ve meyveler tefekküre ve ibret alınmasına sebeptir. İnsanın rahat ve sağlıklı yaşamasını sağlamak için, vücudun su, mineral ve lif ihtiyacını giderici domates, biber patlıcan, gibi temel sebzelerin usulünce tüketilmesi nimete karşılık bir şükür mahiyetinde olur. Afiyette Kalın…