FIRINDA EKMEK BEKLEME ADABI

Urfa’da günlükhayattavazgeçilmezlerin başında Ekmek fırınları gelir. Yaşam ile iç içe olmasındandolayı daher gün mutlaka bir veya birkaç kez uğranılan yer durumunda olduğundankural veya kuralsızlığın yaşam kalitesini etkileyebileceği düzeyde olmasıhesabı ile önemli bir durum arz eder.Daha açık bir deyişle Fırınlardan ekmekalırken veya yemek pişmesi beklenirken zaman zaman bazı sıkıntılar meydanagelmektedir. Bu sıkıntıların olması veya olmaması fırınlara yolu düşen herkesindikkat edeceği bazı kurallar ile ortadan kaldırılabilir. Fırından ekmek almanın dabir adabı olmalıdır diye düşünüyorum. Burada “Adap” kelimesini irdelemeihtiyacı hasıl olur ki,Adap “edep” kelimesinin çoğulu durumunda olup, Yol,yordam, yöntem ve kurallar bütünü anlamına gelmektedir. Aynı zamanda edep, güzel terbiye, iyi davranış, güzel ahlak, hayâ,nezaket, zarafet gibi manalara gelir.Buradan hareketle Fırındayemek veya ekmek beklemede ve almada bir adab olması kaçınılmaz bir halalmaktadır. Özellikle Cumartesi vePazar günleri başta olmak üzere hemen her gün sabahları fırın önünde ekmekbekleyen pijamalarını çıkarmadan fırına gelmiş, uykudan kalkar kalkmaz eliniyüzünü dahi yıkamamış, gece içtiği sigaraların etkisiyle ağzında misliylebirikmiş kötü kokuyu ikide bir esneyerek pervasızca ve elini dahi ağzınagötürme ihtiyacı hissetmeden çevresindekilerin üzerine salıveren, saçı sakalı dağınıkorta yaşlı veya yaşlılıksınırına dayanmış ileri orta yaşlı erkeklere rastlamak mümkündür. Hatta ekmekbekleyen bayan, çocuk ve diğer kişilere aldırış dahi etmeden göbeğini veyabaşka bölgelerini kaşımaktan asla imtina etmemeleri de yine rastlanılandurumlardandır. Bunun ne kadar rahatsız edici bir durum oluşturduğu aşikardır.O halde fırında ekmek bekleme veya ekmek alma adabını oluşturmak gerekirse şukurallar konulabilir: 1- Özellikle sabahları Ekmek almaya giden veyagönderilen kişi pijamaları ile değil, sokakta giyilen kıyafetle gitmelidir.Zira pijama gece ve yatak kıyafeti olduğundan dolayı mahrem bir kıyafet olarakkabul edilir. Dolayısıyla sokakta pijama ile dolaşmak abestir. 2-Elini yüzünü yıkamalı, gerekirse dişlerinifırçalamalı ve en az On On beş kişi arasında bekleyeceğinin bilinci iledüzenlibir kılık-kıyafet ile durmalıdır. 3-Özellikle çocukların sırasını alacak şekildedavranmamalı bu konuda çocukların haklarını gözetlenmelidir. 4-Gerektiğinde kadınlara öncelik tanımada müsamahakârdavranılmalıdır. 5-Fırın çalışanlarından istediği spesifik durumlar içinzorlamamalı, rica etmeli, yerine getirildiğinde de teşekkür etmelidir.(meselasusamlı ekmek yapmak, kabartma yapmak, biber pişirmek vb.) 6- Ekmek bekleme esnasında asla sigara içilmemelidir Fırında çalışanlarındadikkat etmeleri gereken hususlar vardır.Özellikle temizlik ve hijyenkonularında (ekmeğe sarılan kağıtların uygunluğu, personelin kılık kıyafeti vetemizliği, fırında çalışanların ekmek yapma sırasında elini saçına sürmesi, burnunasürmesi, burnunu silerek tekrar ekmek yapmaya devam etmesi, terinin ekmeğinüzerine akması, hamurun açıkta olması ve üzerine sineklerin konması, ekmeğesaracğı kağıdı alırken parmaklarını tükürükleyerek kağıdı ıslatması, fırınıngenel temizliği, odunların tezgahın altında istiflenmesi, vb.) gördüğü bir aksaklık varsa fırındaçalışan insanları rencide etmeyecek şekilde ve yapıcı bir eda ile uyarmalıdır. Hayatın iyi ve değerliolabilmesi için her alanda bazı kurallar olmalıdır. İyi Yaşayabilmek için edepdairesini terk etmemek gerekir. Evde, pazarda, çarşıda kısacası hayatın heraşamasında kurallar olmalı ve kişi bunlara uymalıdır.Amaç birlikte yaşamadabaşkalarının haklarını çiğnemeden, aksine başkalarının da haklarını gözeterekdaha kaliteli ve daha huzurlu bir yaşam sürmektir. Afiyette kalın. samburek@gmail.com