Ana dilini mükemmel konuşabilen, yazabilen, edebiyat, tarih ve coğrafyadan malumatlı ve adab-ı muaşerete riayet eden kimseler medenidir.
Medeni yaşamın temelleri ailede atılır. Ailede tam manasıyla atılması için de, ebeveynin bir kaç nesil medeni atalar tarafından yetiştirilmiş olması lazımdır.
Ancak böyle bir ailenin evladı tam manasıyla medeni yaşam sürebilir. İşte bu yüzden toplumların medenileşebilmesi uzun yıllara yayılmıştır.
Medeni yaşamın çarşı pazardaki insan için en büyük belirteci ise, sorunlarını düzgün bir şekilde konuşarak çözebilmektir.
Kendisine ve çevresine saygısı olmak demektir.
Evde, apartmanda, sitede, trafikte, işte, alışverişte insani ve vicdani hiçbir duygusunu kaybetmemektir.
Çevreye rahatsızlık vermek ya da insanları telaşa sevk edecek davranışlarda bulunmak medeni insanın kârı değildir.
***
İnsanların medeni olma mecburiyeti olduğu gibi kurumların da medeni olma mecburiyeti vardır. Hatta kurumlar medeni düzeni sağlamakla da mükelleftir.
Mesela keyfi olarak bağırta bağırta müzik, korna ve siren çalmak dünyanın her gelişmiş ülkesinde medeniyetsizlik olarak sayıldığı gibi, bir de yüklü cezalar kesilmesine sebeptir.
—Bizde ise bir anda anormal bir siren sesiyle irkilebilirsiniz! Deli gibi ne olduğunu anlamak için pencereye koştuğunuzda tüm sirenleri en yüksek tonda bağırtılan itfaiye araçlarının kutlama geçişi yaptığını görebilirsiniz.
Dünyanın gelişkin hiçbir şehrinde böyle bir kutlama yapamazsınız.
Bunlar eskide kaldı.
((Ufak bir şehir, yoksulluk içinde, belediyesi de kıt kanaat geçinmeye çalışan bir belediye, zaten hepi topu 2-3 tane itfaiye kamyonu varken, övünecek tek varlık olarak bu araçlarını turlatması 70’lerde 80’lerde kaldı)) Eskiden belediye hoparlörü dışında duyuru yapacak veya insanların dikkatini çekecek bir araç yoktu. Bu tip yollarla ufak çapta reklam yapılmış olurdu.
Şimdi öyle mi?
Yazılı ve görsel medya, sosyal medya ve belediyelerin milletin gözüne gözüne soktuğu devasa bilboardlar gırla.
İtfaiye kamyonlarının sirenleriyle milleti yerinden hoplatmaya artık günümüzde kimsenin ihtiyacı yok.
Medeni her mecradan dikkat çekme imkanı mevcutken bu ilkel yöntemleri geride bırakmalı.
***
İnsanların ve kurumların saygılı ve saygın olduğu ortamları sağlama umuduyla iyi okumalar…