BERAT GECESİ
Muhterem Kardeşlerim.
Berat Gecesi, İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir ve günahların affı, kulların temize çıkarılması anlamına gelir. Bilindiği gibi, Ramazan ayının müjdecisi olan ve Şaban ayının 14. gecesini 15. Gününe (14 Şaban 1444) , yani Berat Kandili 6 Mart 2023 Pazartesi gününü 7 Mart 2023 Salı gününe bağlayan gece Berat Gecesidir.
Efendim;
Osmanlı İmparatorluğunda 2. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla günümüze kadar Berat Kandili olarak söylenmeye başlanmıştır. Her yıl Berat gecesinde, o yılda olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i Mahfuzda yazılır. Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olayların hepsi ayrı ayrı Melekler tarafından defterlere yazılır. Rızıklar, eceller, zenginlik, fakirlik, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki Hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir. Resulullah efendimiz, bu gece çok ibadet, çok dua ederdi. Tek kişinin çalışma ve kazanma gücü maddi hayatta olduğu gibi manevi hayatta da sınırlıdır diyorsak, bunun çaresi vardır. Aynı gayeyi paylaşan ve dünyada aynı maksatla yaşayan Mü'min kardeşlerimizle birlikte teşkil ettiğimiz manevi şirket; bize hesabından âciz kalacağımız sonsuz bir manevi serveti kazandırabilir. Üstelik maddi kazançlarda kâr, ortaklar arasında bölünerek küçüldüğü halde mânevi kârda böyle bir şey kesinlikle söz konusu değildir. Çünkü manevi faaliyetler nurludur. Nur ise, maddi eşya gibi küçülmez ve bölünmez. Bu vesileyle bu mübarek geceyi yakınlarımızla, dostlarımızla, cemaatle en güzel şekilde ihya etmenin yollarını arayalım. Milletimizin birliği, dirliği ve devletimizin bekası için bol bol dua edelim.
Berat gecesi, Şaban ayının 15. gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ı Kerimin, Levh-il-Mahfuza bu gece indirildiği bildirilmektedir. Âyet-i Kerimede mealen buyuruluyor ki:
“Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’anı] mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.” [Duhan 2,3]
Her sene, Şaban ayının 15. Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i Mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi.
Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah Efendimiz buyurdu ki:
“Şaban öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gâfildir. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçluyken arz edilmesini isterim.” [Nesaî]
Bu konudaki Hadis-i Şeriflerden bazıları şöyledir:
“Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve ibadete teşvik ederler.” [Nesai, Beyheki, A, Münziri]
“Ramazandan sonra en faziletli oruç, Şaban ayında tutulan oruçtur.” [Tirmizî]
“Şaban ayında 3 gün oruç tutana, Hak Teâlâ, Cennette bir yer hazırlar.” [Ey Oğul İlmihâli]
“Şu 5 gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib Gecesi, Berat Gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban Bayramı gecesi.” [İbni Asakir]
“Allahü Teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek, kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç, herkesi affeder.” [İbni Mace]
“Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü Teâlâ buyurur ki: ‘Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim. Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa istesin, vereyim.’ Bu hâl, sabaha kadar devam eder.” [İbni Mace]
“Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı kaplar, herkes affolur. Ancak haksız yere Müslümanlara düşmanlık besleyen ve Allahü Teâlâ’ya ortak koşan mağfiret olunmaz.” [Beyheki]
“Cebrail aleyhisselam gelip, ‘Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece Şaban ayının 15. Gecesidir’ dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü Teâlâ affeder. Yalnız, müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, müşahin, içkici, faizci ve zaniyi affetmez.” [Taberani] (Müşahin, bid’at ehli demektir.)
“Rahmet kapıları 4 gece açılır. O gecelerde yapılan dua, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.” [İsfehani]
“Allahü Teâlâ Berat gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder. Kindarları da, bu huylarını bırakıncaya kadar mağfiret etmez.” [Taberani, Beyheki]
“Allahü Teâlâ, Şabanın 15. gecesinde müşrik ve müşahin hariç herkesi affeder.” [İbni Mace]
“Allahü Teâlâ, Şabanın yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına tecelli eder. Benikelb kabîlesinin koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin günahlarını affeder.” [İbni Mace, Tirmizi]
“Dört gecenin gündüzü de gecesi gibi faziletlidir. Allahü Teâlâ, o günlerde dua edenin isteğini geri çevirmez, onları mağfiret eder ve onlar bu günlerde bol ihsana nail olurlar. Bunlar: Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi ve günleri.” [Deylemi]
“Allahü Teâlâ şu 4 geceyi hayırla süsler: Kurban ve Ramazan Bayramı gecesi, Arefe gecesi Şabanın yarısının [Berat] gecesi ki, onda eceller, rızıklar yazılır.” [Deylemi]
“Salih akrabayı terk eden, ana babaya asi olan Berat gecesi affa kavuşamaz.” [Beyheki]
İçki içmek, cimrilik, kin gütmek gibi günahları işleyen kâfir olmaz. İmanı düzgünse, günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete girer. Sevabları günahlarından daha çok gelirse, Cehenneme girmeden de Cennete gider.
Hazreti Âişe validemiz buyuruyor ki: Resulullah’ın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim. Bazen Şaban ayının tamamını oruçla geçirirdi. (Buharî)
Bu geceyi ganimet bilmeli, tevbe istiğfar etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur’an-ı Kerim okumalı, bilhassa ilim öğrenmeli. En kıymetli ilim, doğru yazılan ilmihâl bilgileridir. Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem Berat gecesinde, “Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve la şakiyyâ” duasını çok okurdu.
Hazret-i Âişe validemiz, “Ya Resulallah, Allahü Teâlâ seni günah işlemekten muhafaza buyurduğu hâlde, neden Berat gecesinde çok ibadet ettin?” diye sordu. Cevabında buyurdu ki: “Şükreden kul olmayayım mı? Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir. Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır. Bu gece herkesin rızkı tertip olunur. Bu gece herkesin amelleri Allahü Teâlâ’ya arz olunur.” [Gunye]
Nafile ibadetlerin sevabına kavuşabilmek için, ehl-i sünnet itikadında olmak, haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek, farzları kusursuz yapmaya çalışmak, o ameli ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır.
Hasan-ı Basri hazretleri, Şaban ayının 15. günü, sanki mezardan çıkmış gibi, yüzü çok solgun görülürdü. Bu üzüntünün sebebini sorduklarında buyurdu ki:
“İlm-i yakîn ile biliyorum ki, günahım vardır. Günahım affedilmezse, sevaplarım da kabul edilmezse, hâlim nice olur diye korkumdan benzim sararıyor.”
Berat gecesinde neler yapmalı?
Büyüklerimiz, şunları yapmayı tavsiye ediyor:
1- Gece bir saat kadar ibadet etmekle, gece ihya edilmiş olursa da, vakti müsait olan, gece hiç uyumamalı.
2- Mümkünse din büyüklerimizin kabirlerini ziyaret edip feyizlerine kavuşmalı. Büyüklerimiz için çok dua etmeli.
3- Kendimiz ve bütün müminler için, dua ve istiğfar etmeli. Namazdan sonra çok dua etmeli, özellikle hayırlı dua etmeli. Duada ısrar etmeli, yani duayı çok tekrarlamalı. Peygamber Efendimizin Berat gecesinde okuduğu, (Allahümmerzuknâ kalben takıyyen min-eş-şirki beriyyen lâ kâfiren ve şakiyyen) duasını çok okumalı.
4- Aile efradıyla merhametli konuşmalı, onlara iyi davranmalı.
5- Kur’an-ı Kerim okumalı, özellikle Rabbenâ âtinâ ve Âmenerresûlü’yü çok okumalı.
6- En önemlisi de, ilim öğrenmeli, bunun için de, Seadet-i Ebediyye ilmihâlini çok okumalı.
7- Kazası olmasa da, çok kaza namazı kılmalı. Namaz dışında secde ederek, secdede dua ve istiğfar etmeli, mümkünse toprağa secde etmeli, secdeyi çok yapmalı.
8- Güzel koku sürünmeli.
9- Allahü Teâlâ’ya hamd ve şükretmeli.
10- Yarın yani Pazartesi günü de oruç tutmalı. Bunları başkalarına da öğretmeli.
Efendim;
Dış güçlerin, ülkemizin her geçen gün biraz daha büyümesini ve güçlenmesini kabullenemeyenlerin oyunlarına gelmeyelim. Bu ülke, bu topraklar yine o dış güçlerin geçmişteki oyunları karşısında kanlarını ve canlarını veren atalarımızın bizlere mirasıdır. Bizler Sayın Cumhurbaşkanımızın da dediği gibi ‘Tek millet, tek devlet, tek bayrak, tek vatan’ olarak dil, din, ırk ayrımı yapmadan hep birlikte huzurlu bir hayat sürmeliyiz. Bizim bizden başka dostumuz olmadığını da aklımızdan çıkarmamalıyız. Bu vesileyle Şanlıurfalı hemşehrilerimin ve İslam aleminin Berat Kandilini tebrik ediyor hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Allahü Teâlâ cümlemizi kendisine layık kul, Habibine layık ümmet eylesin. Her türlü günahlardan, yanlış insanlardan muhafaza eylesin. Deprem ve her türlü afetlerden de muhafaza eylesin. (Amin)