Şanlıurfa, tarihsel zenginliği ve kültürel mirasıyla olduğu kadar, yer altı kaynaklarıyla da dikkat çekmeye başladı. Maden Tetkik ve Arama Müdürlüğü (MTA) tarafından yapılan araştırmalar, bu toprakların altında bulunan değerli madenlerin haritasını gözler önüne serdi.
ŞANLIURFA’NIN YERALTI HAZİNELERİ BELLİ OLDU
Şanlıurfa, yer altı kaynakları açısından geniş bir çeşitlilik sunmasa da, bölgedeki bazı ilçeler önemli potansiyellere sahip. Fosfat, tuğla-kiremit, kireçtaşı ve jeotermal enerji gibi kaynaklarla Şanlıurfa, ekonomik kalkınma için önemli fırsatlar barındırıyor.
HANGİ İLÇEDE NE VAR?
MTA tarafından yapılan bu çalışmalarda, kentin farklı bölgelerinde yer alan yeraltı zenginliklerine dair ayrıntılı veriler ortaya kondu. Peki, Şanlıurfa’nın hangi ilçesinde hangi madenler bulunuyor?
BOZOVA: FOSFAT ZENGİNİ
Bozova ilçesi, fosfat yataklarıyla dikkat çekiyor. Bostancık köyü civarında yer alan fosfat cevherleri, yüzde 3-5 P2O5 oranıyla büyük bir potansiyele sahip. Bu bölgede, 40 bin ton görünür, 31260 ton muhtemel ve toplamda 1 milyon 471 bin 260 ton rezerv bulundu. Fosfat, tarımda gübre üretimi için kritik bir hammadde olup, bölge ekonomisi açısından büyük fırsatlar sunuyor.
ŞANLIURFA MERKEZ: TUĞLA-KİREMİT VE ÇİMENTO HAMMADDELERİ
Şanlıurfa Merkez, tuğla-kiremit ve çimento hammaddelerinin önemli bir deposu olarak öne çıkıyor. Orta ve iyi kalitedeki tuğla-kiremit ve çimento hammaddeleri, 40 milyon ton tuğla-kiremit, 24 milyon 311 bin 652 ton killi kireçtaşı ve 62 milyon 212 bin 500 ton kireçtaşı rezerviyle bölge için önemli bir kaynak oluşturuyor. Bu madenler, inşaat sektörü başta olmak üzere birçok sanayi dalında kullanılabiliyor.
KARAALİ: JEOTERMAL ENERJİ KAYNAĞI
Şanlıurfa'nın Karaali bölgesi, jeotermal enerji kaynaklarıyla dikkat çekiyor. 1993 yılından bu yana yapılan sondaj çalışmaları, ortalama 44°C sıcaklıkta toplamda 118 litre/saniye debiye sahip jeotermal akışkanları ortaya çıkarmış durumda. Bu kaynak, 4.5 MW termal güç üretme kapasitesine sahip ve hem sera ısıtması hem de kaplıca turizmi için kullanılabilir. Bu durum, bölgedeki enerji potansiyelini artırarak yerel ekonomiye katkı sağlayabilir.
DİĞER İLÇELERDEKİ MADEN KAYNAKLARI
Şanlıurfa il sınırları içerisindeki diğer ilçelerde de maden kaynakları yer alıyor. İşte bazıları:
Siverek: Kum ve çakıl yatağı ile pomza işletmesi
Bozova: Pomza ve kireçtaşı işletmesi, doğal taş işletmesi
Karaali Bölgesi: Mermer işletmesi
Harran: Çimento hammaddeleri yatağı
Viranşehir: Doğal taş işletmesi ve kireçtaşı işletmesi
Raporda şu ifadeler yer aldı:
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat bölümünde yer alan Şanlıurfa ili, Güneydoğu Toroslar'ın orta kısmının güney etekleri üzerindedir. Il güneyde Suriye toprakları ile komşudur. Şanlıurfa ilinin büyük bölümünü, hafif dalgalı yayla düzlükleri kaplar. Kuzeydoğusunda yükselen Karacadağ volkanik dağı ilin en yüksek noktasıdır. Karacadağ’dan güneye ve güneybatıya doğru il toprakları alçalır ve Harran Ovası gibi düzlüklere rastlanır. Şanlıurfa ili, doğuyu batıya bağlayan birçok tarihi, ticari ve askeri yolların üzerinde yer almış olması nedeniyle, geçmişte ve günümüzde önemli bir il olmuştur. İl, dünyanın ve Türkiye'nin en önemli bölgesel kalkınma projesi olan GAP'ın (Güneydoğu Anadolu Projesi) merkezi durumundadır.
İl yer altı kaynakları bakımından çok sınırlı bir çeşitliliğe ve potansiyele sahiptir. İl ve civarında yapılan çalışmalar sonucunda Merkez ilçede tuğla-kiremit ve çimento hammaddeleri, Bozova ilçesinde de fosfat yatakları ortaya çıkarılmıştır. Bozova ilçesindeki Bostancık köyü civarında gözlenen fosfat cevherleşmelerinde % 3-5 P2O5 içerikli 40.000 ton görünür, 31.260 ton muhtemel ve 1.400.000 ton mümkün olmak üzere toplam 1.471.260 ton rezerv belirlenmiştir. Orta ve iyi kalitede tuğla-kiremit ve çimento hammaddelerinin yer aldığı Merkez ilçede 40 milyon ton tuğla-kiremit, 24.311.652 ton killi kireçtaşı ve 62.212.500 ton kireçtaşı rezervi tespit edilmiştir. Şanlıurfa ilinde MTA tarafından, MTA projesi ve ücretli iş olarak Karaali Jeotermal Alanında 1993 yılından bu yana 15 adet sondaj çalışması gerçekleştirilmiş olup bu çalışmalarla toplam 3.480 m derinliğe ulaşılmıştır. Bu sondaj çalışmaları ile ortalama 44ºC de toplam 118 lt/sn jeotermal akışkan görünür hale getirilmiştir. Yapılan çalışmalarla ülke potansiyeline 4.5 MW termal güce sahip jeotermal enerji kazandırılmıştır. Şanlıurfa ilinin sınırları dahilinde Karaali Jeotermal alanı içinde kaynak olmayıp sıcak su kuyuları açılmıştır.”