ŞANLIURFA- Şanlıurfa’da vahşi sulamaya karşı akademik düzeyde ilgi bekleyen bir çalışmaya imza atıldı.
Gazete İpekyol'dan Özlem Çelik'in haberine göre Harran Üniversite Ziraat Fakültesi, tarım teknolojileriyle hem doğayı koruyup hem verimliliği artırmak amacıyla yaklaşık 7 yıl önce Dijital Tarım Üssü’nü uygulamaya koydu. Çeşitli projeler, donanım ve uygulamalar yapılmaya devam edilirken önemli bir çalışmaya da imza atıldı. Verimli Harran Ovası ile Türkiye’nin önemli tarım kentlerinden biri olan Şanlıurfa’da, vahşi sulamaya karşı güneş panelleri ile şarj edilebilen toprak nem sensörleri geliştirildi. Öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Şenbayram tarafından yapılan geliştirilen proje ile herhangi bir bitkiyi sıcaklık ve nem oranına göre zamanı gelince bitkiyi sulamak amaçlandı. Sensörler ile anlık ölçümler yapıp bitkinin doğal şartlarda büyümesi hedeflendi.
GÜNEŞLE ŞARJ OLUYOR, EVDEN DE KONTROLÜ MÜMKÜN
Çalışma hayata da geçirildi ve sensörler akademisyenlerce arazinin farklı bölgelerine yerleştirildi. Güneşle şarj dilen sensörler ile topraktan alınan nem değerleri ardiuno uygulamasına giriliyor ve nem değerlerinin kıyaslanmasının ardından girilen nem, ihtiyaç duyulan nemden düşük ise sulama başlıyor ve nem istenilen seviyeye gelince sulama duruyor. Bu yöntemle gereksiz su israfının önüne geçilir. Üstelik uygulamanın uzaktan da kontrolü mümkün.
Çalışma ve dijital tarım üssü hakkında Gazete İpekyol’a açıklamalarda bulunan Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Çullu, sensörlerin internet ile bağlantısı olduğunu da belirterek “Aynı zamanda internete bağlanabiliyor. Arazinin nem durumu veya sulama zamanının gelip gelmediği evden veya uzaktan cep telefonundan kontrol edilebiliyor” dedi.
PROF. DR. ÇULLU: 2 ÇEŞİT UYGULAMA KULLANIYORUZ
Dijital tarıma cevap verebilecek yazılım ve donanımların önce laboratuvar ortamında deneyimledikten sonra araziye uyguladıklarını ifade eden Prof. Dr. Çullu, söz konusu uygulamalar ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Yazılım ve donanım olmak üzere 2 çeşit uygulama kullanıyoruz. Yazılım kısmında GAP Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın 5 yıl içerisinde organze ettiği GAP hassas adı verilen bir yazılımını kullanıyoruz. Bu yazılım türü tüm GAP alanına uygulanıyor. Bu ne anlama geliyor yani herhangi bir çiftçi sizde dahil olmak üzere o alana ücretsiz giriş yapabiliyorsunuz. Ayrıca arazide ekim yaptığınız ürünü günlük veya haftalık olarak gelişimini izleyebiliyorsunuz. İkincisi ise bitki için önemli olan sulama dediğimiz topraktaki nem olayı. Topraktaki nemi izleyen sensörler var. Bu sensörleri Ziraat Fakültesi hocalarından Prof.Dr. Mehmet Şenbayram hocamız geliştirdi. Bu sensörleri araziye yerleştirdiğiniz zaman bitkinin su ihtiyacını karşılayıp karışılmadığını görebiliyorsunuz.”
DRONLARLA GÜBRE VE İLAÇLAMA KONTROLÜ
Laboratuvarda geliştirilen dronlara da dikkat çeken Prof. Dr. Çullu “Bu dronlar artık gübreleme ve ilaçlama kısmında kullanılıyor ve geliştirilmeye devam ediliyor. Ayrıca dronların altına farklı görüntüleri algılayan kameralar yerleştiriyoruz. Dronlar araziye çıktığında ürünü algılıyor ve gübre eksikliği var mı, gelişimi nasıl, yabancı ot var mı bunun gibi soruları bu teknoloji sayesinde cevaplandırabiliyoruz” dedi.
“TASARRUF VE VERİM KAZANCI SAĞLIYORUZ”
Gübrede yanlış kullanıma dikkat çekerek sahadaki uygulamalar hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Çullu “Gübreler yanlış kullanılıyor. Fazla kullanılıyor. Gübrelemenin zamanı, miktarı, çeşidi çok önemli. Önder çiftçi sayımız fazla. Teknolojiyi, biz kendimiz fakültemizin içinde uygulatıyoruz. Tarla denemelerimiz var. Önder çiftçilerimizin tarlalarında deniyoruz. Örneğin bir çiftçimizin bir dekarında 30 kg. gübre tasarrufu ürettiriyoruz. Verim kaybı yaşamadan aksine verim kazancı sağlıyoruz. 500 dekarlık arazi neredeyse 15-20 bin ton civarında gübre ihtiyacı alıyor. Gübrenin kilogram fiyatı 20 lira, 600 dekarlık bir alanda karınız zaten oluyor. İşte dijital tarım ve hassas tarım tam burada size fayda sağlıyor.
“LABORATUVARLAR ÇİFTÇİYE ULAŞMIYORSA EKSİK DEMEKTİR”
Çalışmalar ve uygulamalar ise sahada aktif olarak kullanılamıyor. Bunu dile getirerek farklı bir sorunu da gündeme getiren Prof. Dr. Çullu “Dijital tarım teknolojisini istediğimiz gibi yaygınlaştıramadık. Laboratuvarlar çiftçiye ulaşmıyorsa verimi arttıramıyorsa su kullanımını azaltmıyorsa, doğayı koruyamıyorsa biraz eksik demektir” diye konuştu.
ULUSAL TARIM ZİRVESİ DÜZENLENECEK
“Bizler dijital tarımı kullanmak zorundayız” diyen Prof. Dr. Çullu, yakın tarihte Ulusal Tarım Zirvesi yapılması planlandığını duyurarak “Bu etkinlikte Türkiye’deki çiftçiler, bakanlıklar, üniversiteler neler yapıyor bunu konuşup çiftçilere aktaracağız. Tüm özel şirketleri, bakanlıkları çağırıp Şanlıurfa’da bu etkinliği düzenleyeceğiz. Ne eksiğimiz var, hangi konuda neler yapıyoruz bunu tartışacağız. Elimizdeki projeleri olabildiğince bakanlıklara paylaşıp faaliyete geçireceğiz” dedi.
DÜNYA ALARMDA, VAHŞİ SULAMA DURDURULMALI
Akademik alanda yapılan çalışmalar tarım illerinde ortak sorun haline gelen vahşi sulamaya karşı umut verirken uygulamaların sahada aktif olarak kullanılması şart.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 2025 yılında su stresi yaşayan ülkelerin oranı %34'e, su kıtlığı yaşayan ülkelerin oranı ise %15'e ulaşabilir. Ayrıca 2050 yılında 9,4 milyara ulaşması öngörülen dünya nüfusunun %40'ı su sıkıntısı çekebilir.
Şanlıurfa’nın vahşi sulamaya karşı acilen ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile harekete geçmesi gerekiyor.