Tapu harçları, gayrimenkulün beyan değeri üzerinden hesaplanıyor ve belediyelerin belirlediği rayiç değerlerle gerçek satış bedelleri arasında ciddi farklar bulunabiliyor. Şu anki durumda, 1 milyon TL’lik bir arazi satışı için alıcı ve satıcı toplamda 40 bin TL tapu harcı ödüyor. Ancak, yeni düzenlemeyle harç oranlarının düşürülmesi ve değerleme raporu zorunluluğunun tekrar masaya yatırılması planlanıyor.
Gayrimenkul uzmanları, tapu harçlarının yüksekliğinin alım-satım işlemlerini zorlaştırdığını belirterek, harç oranlarının yüzde 1 seviyesine çekilmesinin hem sektör için hem de kayıt dışı işlemler açısından olumlu bir adım olacağını vurguluyor.
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, Milliyet'e yaptığı açıklamada, tapu harçlarındaki mevcut düzenlemelerin eksiklerini ve yapılması planlanan yeni düzenlemeleri değerlendirdi.
Özelmacıklı, "Harç oranlarının düşürülmesiyle gayrimenkul sektöründe kayıt dışılığın azalacağını ve gerçek değerlerin ortaya çıkacağını düşünüyoruz" dedi. Ayrıca, tapu işlemlerinde eksik beyan nedeniyle cezaların uygulandığını, ancak bu sorunun beyan affıyla çözülebileceğini ekledi.
Özelmacıklı, yapılacak düzenlemeyle tapu harçlarının yüzde 1'e indirilmesi gerektiğini belirterek, "Böylece alıcı ve satıcı toplamda yüzde 2 oranında harç ödemiş olacak. Bu, gayrimenkul alım-satım işlemlerini kolaylaştıracaktır" şeklinde konuştu.
Özelmacıklı, beyan affının düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanmasının, sektör için büyük bir adım olacağını vurguladı.
Özelmacıklı, konuyla ilgili olarak şu sorulara yanıt verdi:
“Gerçek değerinden düşük ödenen tapu harcı için ceza var mı?
Tapu işlemine esas değerin gerçeği yansıtmaması durumunda, emlak vergi değerinden daha az bir bedel ödenmesi durumunda eksik ödenen harç yüzde 25 vergi zıyaı cezası adıyla alıcı ve satıcıdan tahsil edilebiliyor. Eksik beyan edilerek bu harcın ziyanına neden olan kişiler kendileri bununla ilgili pişmanlık dilekçesi verebiliyorlar, bu durumda eksik beyanı tekrar ödeyebiliyorlar.
Yapılması planlanan düzenleme nasıl olacak?
Yapılması planlanan düzenleme daha önce birkaç kez daha hayata geçirilmeye çalışılmıştı. Bunlardan bir tanesi tüm gayrimenkul satışlarında değerleme raporu zorunluluğu getirilmesiydi. Yaklaşık 3.5 sene kadar önce Meclis’ten geri döndü ve toplu değer sistemi oluşturulamadı.
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Stratejik Eylem Planı’nda farklı bir çalışma önerildi. Tapu ve Kadastro bilgi sistemine entegre bir gayrimenkul değer bilgi merkezi kurulması önerilmişti. Bu gayrimenkul değer bilgi merkezi ile gayrimenkul değer değişimleri takip edilsin, tapu işlemlerinde gerçekleşen fiyatlar kaydedilsin, mahkemelerin bilirkişi raporlarına bu altlık oluştursun ve gayrimenkulde alım satım değerinin belirlenmesi ve vergilendirme sisteminde tapu harçları, emlak vergilerinin düzeltilmesinde bir altlık oluştursun şeklindeydi.
1 milyon TL’lik bir arsa satışı için taraflar ne kadar tapu harcı ödüyor?
1 milyon TL üzerinden gösterilen bir satışta 20 bin TL alıcı adına, 20 bin TL satıcı adına olmak üzere toplamda 40 bin TL tapu harcı var. Buna yöresel katsayılara göre döner sermaye bedeli dediğimiz tapu işlemlerinin harcı olarak adlandırılan bir bedel ilave ediliyor. Bu bedel şehirlere göre değişen bir katsayıya sahip.
Tapu harçlarına ne kadar indirim yapılmalı?
Bu noktada tapu harcı yüzde 1 seviyelerine çekilse, alıcı ve satıcının toplamda yüzde 2 olacak hale getirilse, bununla beraber gayrimenkul satışlarında bir süreliğine beyan affı getirilse ve bu beyan affı en azından düzenlemenin çıktığı tarihten itibaren yapılan ilk satışa kadar beyan affından faydalanma imkan sağlansa gayrimenkulde gerçek değer konusuna sektör olarak oldukça yaklaşacağımızı değerlendiriyorum.”